نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس تهران

2 ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس تهران

3 ارشد الهیات و معارف اسلامی -فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه پیام نور دلیجان

20.1001.1.26455714.1398.6.3.1.0

چکیده

از مهم‌ترین ویژگی‌های ادبیات قرآنی ساختار رواییو داستانی است، از جمله داستان‌های بلند قرآن کریم که درسوره های متعددی آمده، داستان حضرت ابراهیم است که دارای عمیق‌ترین معناهاو آموزه‌های اسلامیمی‌باشد وباتوجه به ساختار ویژه و طرح منسجم و پیوند محکمی که بین اجزای آن است ،می‌توان آن را یکی از منحصر‌به فرد‌ترین داستان‌های قرآن به‌شمار‌آورد که با اسلوبیخاص بیان شده‌است.در پژوهشحاضر با تکیه بر روش‌توصیفی– تحلیلی به بررسی نظام‌رواییداستان بت‌شکنی حضرت‌ابراهیمو به آتش‌افکندهشدنوی بر پایه‌ی‌الگوی‌روایی گریماس پرداخته‌ایم. یافته‌های این پژوهشحاکی‌از این است که الگوی کنشو زنجیره‌ها و گزاره‌های‌روایی‌گریماس با داستان مذکورمنطبق می‌باشند ،و موقعیتهای مختلف اینداستان از جمله دعوت آزر به پرستش خدای یگانه‌و دوری از بت‌پرستیتوسط حضرت ابراهیم، تهدید کردنو نقشه‌ی‌حضرت ابراهیم برای شکستن بت‌ها و محاکمه‌ی آن حضرت و به آتش افکنده شدن وی توسط نمرودیان با الگوی مذکور مطابقت دارند اما این بدین معنا نیست که ارزش قصص قرآنی را به سبب مطابقتشان با الگوی‌گریماس بدانیم بلکه هدف اثبات دیگر ابعاد ارزشمند قصص قرآنی‌است که با توصیف الگوی گریماسدر سطح و عمق داستان مذکور نشان داده شده است .

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A review of the story of breaking idol and thrown into the fire of Hazrat Ibrahim based on the Grimas narrative pattern

نویسندگان [English]

  • Kobra Roshanfekr 1
  • Zeinab Jerandeh 2
  • Afshin Jerandeh 3

1 Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, Tarbiat Modares University, Tehran

2 Master of Arabic Language and Literature, Tarbiat Modares University, Tehran

3 Master of Theology and Islamic Studies - Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Payame Noor University of Delijan

چکیده [English]

One of the mostimportant features of quran literature is a narrative and fiction structure, incloding the high stories of the  holy quran that came in several surahs , is the story of Hazrat Ibrahim , which has the deepest s Islamic meaning and teachings , according  to the special structure and coherent plan.And the strong bond between its components  can be considered one of the most unique stories of Quran that are expressd in a special way. In the present research , relying on a descriptive –analy tical method,we have investigated the narrative system of the story of Ibrahims idol-breaking and his being set on fire based on Grimas s narrative pattern . the findings of this research  indicate that grimass action patterns , chains and narratives are compatible with the story, and the different situation of this story, incloding the call of azar to worship the one god and avoid idolim by hazrat Ibrahim . Ibrahim (peace be upon him ),Abrahams plan and breking idols, the trial of Ibrahim in fire match the pattern but that doesn’t mean to know the value of Quranic stories because they match the Grimas pattern, but the goal is to  prove another valuable dimensions of Quran stories shown by describing the Grimas pattern in the level and depth of the story.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : the story
  • the story of breaking idol and thorwn into the fire of hazrat Ibrahim
  • the model of Grimas
قرآن کریم
آیت‌اللهی و همکاران، حبیب، ۱۳۸۶: تحلیل عناصر داستانی قصه حضرت یوسف در قرآن کریم، مجله پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره هشتم، صص 20_1
احمدی، بابک، 1380: ساختار و تأویل متن، تهران: مرکز، چاپ هشتم.
اخوت، احمد، 1371: دستور زبان داستان، اصفهان: فردا.
اسکولز، رابرت، 1379: درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، مترجم: فرزانه طاهری، تهران: آگاه.
ــــــــــــــ، 1383: درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات، ترجمه فرزانه طاهری، چاپ دوم، تهران: مرکز.
پراپ، ولادیمیر، 1368: ریخت‌شناسی قصه‌های پریان، مترجم: فریدون بدره ای، تهران: مرکز.
پراندوجی، نعیمه و ناهید نصیحت، ۱۳۸۸: جلوه‌های هنری داستان حضرت ابراهیم، مجله پژوهش‌های قرآنی شماره۶۰_۵۹، صص 315_292
داوودی مقدم، فریده، ۱۳۹۲: بازنمایی انسجام در داستان حضرت ابراهیم بر اساس تحلیل نشانه معناشناسی گفتمانی، پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، صص ۷۷۲_۷۶۰
سلطانی، فاطمه، 1397: تحلیل داستان‌های قرآنی بر اساس نظریه کنشی گریماس، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های ادبی_قرآنی (دانشگاه اراک)، سال ششم، شماره دوم، صص 54_36
طباطبائی، سید محمدحسین، 1417: المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، چاپ پنجم.
قرائتی، محسن، 1383: تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، چاپ یازدهم.
مجلسی، محمدباقر، 1389: بحارالانوار، تهران: داراکتب الاسلامیه.
محمدی، محمدهادی و علی عباسی، 1381: صمد: ساختار یک اسطوره، تهران: چیستا.
مشهدی، محمد امیر و فاطمه ثواب، 1393: تحلیل ساختار روایتی داستان بهرام و گل‌اندام بر پایه نظریه گریماس، متن پژوهشی ادبی، شماره 61، صص 105_83
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (1377)، تفسیر نمونه،
موسوی، سید مرتضی، 1387: تاریخ انبیاء: از آدم خلیفة الله (ع) تا خاتم رسول الله، بی­جا: پرتو خورشید.