نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

2 دانشیار دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)،

1022034/sshq.2020.121951

چکیده

علوم ادبی از مهم‌ترین مباحث مرتبط با علم تفسیر است که آگاهی از آن بر هر مفسری لازم می‌آید، علم بلاغت یکی از انواع علوم ادبی است که از جایگاه ویژه‌ای در تبیین مفاهیم قرآنی برخوردار است اثبات بلاغت زیبایی قرآن کریم با مقایسه آرای دو مفسر مطرح اهل تسنن و تشیع یعنی آلوسی و علامه طباطبایی برای عمق بخشیدن به فهم کلام وحی الهی هدفی است که در این پژوهش می‌کوشیم با روش توصیفی- تحلیلی و از طریق بررسی و ذکر نمونه‌هایی از قرآن کریم بدان بپردازیم. لذا ، نمونه‌هایی را مبتنی بر نظر هر دو مفسر مورد بررسی قرار می‌دهیم برخی از دستاوردهای حاصل از پژوهش را اینگونه می‌توان بیان داشت: حجم وکمیت استفاده از علم بلاغت در دو تفسیر المیزان و روح المعانی یکسان نیست ومیزان بهره مندی از این علم در تفسیر روح المعانی بیش‌تر از المیزان است. با توجه به این مطلب که تفسیر المیزان، تفسیری فلسفی- اجتماعی است، نگاه مفسر به این علوم، نگاهی ابزاری برای بیان بهتر تعالیم الهی است در حالیکه در تفسیر روح المعانی از جایگاه ویژه و مستقلی برخوردار است .

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The relationship between literature and the Qur'an (Study of Expression Science with a Look at the Opinions of Allameh Tabatabai and Alusi)

نویسندگان [English]

  • Zahra Salimi 1
  • Seyed Mohammad Mir Hosseini 2

1 PhD student in Arabic Language and Literature, Imam Khomeini International University

2 Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, Imam Khomeini International University,

چکیده [English]

 
literary science is one of the most important topics related to the knowledge of the Quran, the rhetoric of one of the kind of literary science which has a special place in explaining the teachings of the Quran by comparing the opinions of the two leaders of the Qur'an Sunnis and Shiites  Proving the rhetoric of the beauty of the Holy Quran by comparing the opinions of two prominent Sunni and Shiite commentators, namely Alusi and Allameh Tabatabai, to deepen the understanding of the divine revelation, we try to use descriptive-analytical method by analyzing and mentioning examples of the holy Quran. Therefore, we examine samples based on both the interpreter and some of the results of the research can be expressed in this way. The volume and quantity of using the science of rhetoric in the two interpretations of Al-Mizan and Ruh Al-Ma'ani is not the same,  and the advantage of this knowledge in interpreting the spirit of Ruh Al-Ma'ani is more than Al-Mizan. Considering that the Al-Mizan interpretation is a philosophical - philosophical interpretation. The interpreter's view of the sciences is a tool for better expression of the divine teachings, while in the interpretation of the spirit of Ruh Al-Ma'ani he has a special and independent position.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Holy Quran
  • Rhetoric
  • roholmaani
  • almizan
 
إبن أثیر، ضیاءالدین، بی­تا، المثل السائرفی أدب الکاتب والشاعر، تحقیق: دکتر أحمد الحوفی، الدکتور بدوی طبانه، مصر: نهضة مصر للطباعة والنشر والتوزیع.
ابن عاشور، محمد الطاهر، 1420ق، التحریر و التنویر، بیروت: موسسة التاریخ.
ابوالعدوس، یوسف، 1427ق، مدخل الی البلاغة العربیة علم المعانی علم البیان علم البدیع، عمان: دار المسیرة للنشر و التوزیع، الطبعة الاولی.
ابودیب، کمال؛ حق شناس، محمدعلی، 1363ش، طبقه­بندی استعاره جرجانی، فلسفه و کلام، معارف، شماره 1، صص 37-76.
ارسطو، 1343ق، فن شعر، ترجمه: عبدالحسین زرین کوب، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
الآلوسی، محمودبن عبدالله، 1415ق، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: علی عبدالباری عطیه، بیروت: دارالکتب العلمیه، چاپ اول.
الذهبی، محمدحسین، 1424ق، التفسیر و المفسرون، القاهره: مکتبه وهبه، الطبعه الثانیه.
الجرجانی، عبدالقاهر، 1407ق، دلائل الاعجاز، مکتبة سعدالدین، الطبعة الأولی.
رضی، السید الشریف، 1406ق، حقائق التاویل فی مشابه التنزیل، شرح: علامه محمدرضا آل کاشف العطاء، بیروت: دارالأضواء، الطبعة الأولی.
سیوطی، جلال­الدین عبدالرحمن، 1421ق، شرح: المرشدی علی عقود الجمان فی علم المعانی و البیان، انتشارات مصطفی البابی الحلبی و اولاده بمصر.
طباطبایی، سید محمدحسین، 1374ش، تفسیر المیزان، ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ پنجم.
عبدالفتاح فیود، بسیونی، 1436ق، علم البیان دراسة تحلیلیة لمسائل البیان، القاهرة: موسسة المختار للنشر و التوزیع، الطبعة الرابعة.
عبدالمطلب، محمد، 1994ق، البلاغة و الاسلوبیة، بیروت: لبنان الشرکة المصریة العلمیة للنشر لونجمان، الطبعة الاولی.
القزوینی، الخطیب، 1405ق، الایضاح فی علوم البلاغةالمعانی بیان و بدیع، بیروت: لبنان، الطبعة الاولی.
لاشین، عبدالفتاح، 1418ق، البیان فی ضوء اسالیب القرآن، القاهرة: دارالفکر العربی.
هاوکس، ترنس، 1377ش، استعاره، تهران: نشر مرکز، چاپ اول.