نوع مقاله : علمی
نویسندگان
1 استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
2 کارشناس ارشد دانشکده علوم قرآنی میبد
چکیده
قرآن کریم به عنوان بزرگترین معجزه‌ی مکتوب، از جنبه‌های مختلف قابل بررسی است و می‌توان با استفاده از دانش معناشناسی به بررسی برخی جنبه‌های آن پرداخت. دانش معناشناسی بیش از نیم‌قرن است که مانند دیگر شاخه‌های زبان‌شناسی دنیا مورد توجه است و دانشمندان زیادی با فرهنگ‌ها و گرایش‌های مختلف به مسأله‌ی معنا می‌پردازند. معناشناسی دارای شاخه‌هایی است که شاخه‌ی معناشناسی واژگانی، مبنای کار این تحقیق است که از رهگذر آن می‌توان به تحلیل معنای واژه‌ها و جمله‌های یک متن پرداخت و جایگاه دقیق کلمه‌ها و ترکیب‌های آن را با توجه به نظام معنایی که در آن قرار دارد، به دست آورد. آنچه که در این نوشتار به آن پرداخته شده است تحلیل معناشناختی واژه و مفهوم «نبأ« در قرآن، و در مرحله‌ی بعد شبکهی معنایی این واژه و ارتباط آن با شبکه‌های معنایی دیگر می‌باشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The semantic network of the word "An-Naba" in the Qur'an
نویسندگان [English]
- Mojtaba Mohammadi Mazrae Shahi 1
- Peri Roustaei, 2
1 Assistant Professor Karim University of Quranic Sciences and Education
2 Peri Roustaei, Master of Quranic Sciences, Meybod
چکیده [English]
The Holy Quran, as the greatest written divine miracle, can be studied from various aspects, and some aspects of it can be studied using semantic knowledge. The knowledge of semantics is more than half a century old, which is considered like other branches of linguistics in the world, and many scientists with different cultures and tendencies deal with the issue of meaning. Semantics has various branches that the branch of lexical semantics is the basis of the present research; Through it, the meaning of words and sentences in a text can be analyzed and the exact position of its words and combinations can be obtained according to the semantic system in which it is located. What is discussed in this article is the semantic analysis of the word and the concept of "An-Naba (Announcement)" in the Qur'an and in the next stage is the semantic network of this word and its relationship with other semantic networks.
کلیدواژه‌ها [English]
- Quran
- Semantics
- An-Naba (Announcement)
- Companionship
- Semantic Network
- قرآن کریم؛ ترجمه محمد مهدی فولادوند
- ابن فارس، احمد بن زکریا (1404ق): «معجم مقاییس‌اللغة»، بیروت: مکتب الاعلام‌الاسلامی.
- ارفع، سید کاظم (1374ش): «اسماءالحسنی و سیر و سلوک الی الله»، بی‌جا: موسسه تحقیقاتی و انتشاراتی فیض کاشانی، چاپ دوم.
- بروجردی، سید محمد ابراهیم (1366ش): «تفسیر جامع»، تهران: انتشارات صدر، چاپ ششم.
- بزرگ خو، نرگس (1388ش): «بررسی معناشناختی دین در قرآن کریم با نگاه تطبیقی به دیدگاه مفسران و متکلمان»، تهران: دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم.
- پالمر، فرانک (1366ش): «نگاهی تازه به معناشناسی»، ترجمه: کوروش صفوی، تهران: مرکز، چاپ دوم.
- جوادی آملی، عبدالله (1395ش): «تفسیر تسنیم»، قم: مرکز نشر اسراء، چاپ اول.
- خامه گر، محمد (1389ش): «شبکه معنایی موضوعات قرآن؛ معرفی شش رویکرد در تفسیر موضوعی قرآن کریم»، نشریه پژوهش‌های قرآنی، ش63.
- خسرو پناه، عبدالحسین (1381ش): «قلمرو دین»، قم: مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه.
- دهخدا، علی اکبر (1377ش): «لغت‌نامه دهخدا»، تهران: مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم.
- ۱۰. راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق): «مفردات الفاظ قرآن»، بیروت: دارالقلم، چاپ اول.
- رمضانی گیلانی، رضا (1379ش): «درآمدی بر اسماء الهی از دیدگاه قرآن و عرفان»، قم: نسیم حیات، چاپ اول.
- روشن، بلقیس و لیلا اردبیلی (1392ش): «مقدمه‌ای بر معناشناسی شناختی»، تهران: نشر علم، چاپ اول.
- صفوی، کوروش (1379ش): «درآمدی بر معنیشناسی»، تهران: حوزه هنری، چاپ اول.
- ــــــــــــــــ (1383ش): «نگاهی به نظریه حوزه‌های معنایی از منظر نظام واژگانی زبان فارسی»، مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، اول: ش2
- طباطبایی، محمد حسین (1417ق): «المیزان فی تفسیر القرآن»، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعهی مدرسین حوزه علمیه، چاپ پنجم.
- طبرسی، فضل بن احمد (1377ش): «تفسیر جوامع الجامع»، تهران: انتشارات دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم، چاپ اول.
- ــــــــــــــــــــــ (1372ش): «مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن»، به کوشش: محمد جواد بالغی، تهران: ناصر خسرو، چاپ سوم.
- عروسی حویزی، عبد علی بن جمعه (1415ق): «تفسیر نورالثقلین»، به کوشش: هاشم رسولی محلاتی، قم: انتشارات اسماعیلیان، چاپ چهارم.
- فضیلت، محمود (1385ش): «معناشناسی و معانی در زبان و ادبیات»، کرمانشاه: دانشگاه رازی، بی‌چا.
- ۲۰. قائمی نیا، علیرضا (1390): «معناشناسی شناختی قرآن»، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چاپ اول.
- قرشی، علی اکبر (1371ش): «قاموس قرآن»، تهران: دار الکتب الاسلامیه، چاپ ششم.
- لاینز، جان (1383ش): «مقدمه‌ای بر معناشناسی زبان شناختی»، ترجمه: حسین واله، تهران: گام نو، چاپ سوم.
- مترجمان (1377ش): «تفسیر هدایت»، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، چاپ اول.
- مجلسی، محمد باقر (1389ش): «بحارالانوار»، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
- مختار عمر، احمد (1998م): «علم الدلاله»، قاهره: عالم الکتب.
- ــــــــــــــــ (1386ش): «معناشناسی»، ترجمه: سید حسین سیدی، مشهد: دانشگاه فردوسی.
- مصطفوی، حسن (1430ق): «التحقیق فی کلمات‌القرآن الکریم»، بیروت: دارالکتب‌العلمیة، چاپ سوم.
- مصطفوی، حسن (1380ش): «تفسیر روشن»، تهران: مرکز نشر چاپ، چاپ پانزدهم.
- مطیع، مهدی؛ احمد پاکتچی و بهمن نامور مطلق (1388ش): «در آمدی بر استفاده از روش‌های معناشناسی در مطالعات قرآنی»، نشریه پژوهش دینی، ش18.
- مطیع، مهدی (1387ش): «معناشناسی زیبایی در قرآن کریم»، رساله مقطع دکتری دانشگاه امام صادق با راهنمایی: احمد پاکتچی و بهمن نامور مطلق.
- مکارم شیرازی، ناصر (1374ش): «تفسیر نمونه» ، تهران: دار الکتب الاسلامیه، چاپ اول.
- نکونام، جعفر (1390ش): «درآمدی بر معناشناسی قرآن»، قم: دانشکده اصول الدین، چاپ اول.
)