نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ابوالفضل رضایی ¹
• زهرا احمدلو ²

¹ دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه شهید بهشتی تهران

² دانشجوی دکترا زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهیدبهشتی

چکیده

الکتاب "سیبویه"(ت:180هـ) تقریباً به عنوان کهن‌ترین کتاب در زمینه‌ی علم نحو و بررسی شواهد قرآنی به حساب می‌آید و برای بسیاری از بزرگان بعد از خودش به عنوان یک مرجع موثق در این زمینه بر شمرده می‌شود. "سیبویه" در تدوین قواعد نحوی و برای تثبیت آرای نحوی خود توجه خاصی به شواهد قرآنی داشته و قرآن را مرکز توجه در تحلیل‌های خود قرار داده است. ضرورت این پژوهش در جهت نشان دادن ارتباط بین علم نحو و تفسیر است. این پژوهش در ابتدا به بررسی تحلیل شواهد قرآنی در کتاب "سیبویه" می‌پردازد که در این بررسی برای روشن شدن مطلب و تحلیل های سیبویه از توضیحات دانشمندان نحوی دیگر کمک گرفته شده است. سپس به صورت تطبیقی به بررسی میزان و چگونگی تاثیر تحلیل‌های "سیبویه" بر روی"طبرسی" که از مفسران بزرگ شیعی به حساب می‌آید،اشاره می‌شود. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که "طبرسی" در برخی از شواهد قرآنی تحلیل‌های "سیبویه" را پذیرفته و در تحلیل خود مستقیماً از او نقل قول می‌کند یا این‌که بدون ذکر نام، به صورت غیر مستقیم از وی تاثیر گرفته است. در اینجا می‌توانیم بگوییم که اکثر بازتاب تحلیل‌های سیبویه به صورت غیر مستقیم در تفسیر مجمع البیان دیده می‌شود. دیگر این‌که در برخی موارد مشاهده می‌کنیم که "طبرسی" برخی از تحلیل‌های "سیبویه" را نپذیرفته و دیدگاهی بر خلاف دیدگاه نحوی "سیبویه" دارد و در برخی از نمونه‌های قرآنی نقد ملایمی بر تحلیل "سیبویه" وارد می‌کند .

کلیدواژه‌ها

• الکتاب
• طبرسی
• مجمع البیان
• تحلیل‌های نحوی

عنوان مقاله [English]

Critique and review of the reflection of Sibouyeh's syntactic analyzes on Tabarsi Al-Bayan Assembly

نویسندگان [English]

• Abolfazl rezayi ¹
• ZAHRA Ahmadlou ²

¹ Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, Shahid Beheshti University, Tehran

² PhD student in Arabic language and literature, Shahid Beheshti University

چکیده [English]

The book "Siboyeh" (T: 180 AH) is almost considered to be the oldest book in the field of grammar and study of Quranic evidences and is considered by many greats after him as a reliable reference in this field. . Sibouyeh has paid special attention to the Qur'anic evidences in formulating syntactic rules and in order to establish his syntactic opinions, and has made the Qur'an the center of attention in his analyzes. The necessity of this research is to show the relationship between syntax and interpretation. This study first examines the analysis of Quranic evidence in the book "Siboyeh", in which the explanations of other syntactic scholars have been used to clarify the content and analysis of Siboyeh. Then, a comparative study of the extent and effect of Sibouyeh's analysis on Tabarsi, who is considered one of the great Shiite commentators, is mentioned. The results of this study show that "Tabarsi" in some Qur'anic evidences accepts the analysis of "Siboyeh" and quotes him directly in his analysis or indirectly from him without mentioning his name. Has been affected. Here we can say that most of the reflections of Sibouyeh's analyzes are seen indirectly in the interpretation of Majma 'al-Bayan. Another is that in some cases we see that "Tabarsi" has not accepted some of the analyzes of "Siboyeh" and has a view contrary to the syntactic view of "Siboyeh" and in some Qur'anic examples a mild critique of the analysis of "Siboyeh" Enters.

کلیدواژه‌ها [English]

• Al-Kitab
• Tabarsi
• Majma 'al-Bayan
• syntactic analysis
• Quranic evidences