نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی ،دانشگاه حکیم سبزواری،سبزوار،ایران
2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه حکیم سبزواری،سبزوار،ایران
چکیده
امروزه نقد ترجمه متون دینی مورد توجه بسیاری از پژوهشگران و مترجمان قرار گرفته است یکی از این نظریه پردازان لیوون زوارت است که دو مدل تطبیقی و توصیفی برای ترجمه تعریف کرده است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی تعدیل ساختار دستوری و بلاغی واژگان انتخابی از آیات قرآن کریم در زبان مقصد بر پایۀ مدل تطبیقی لیوون زوارت در ترجمه‌های کاویان پور، ملکی و مکارم شیرازی بررسی می‌شود. با بررسی‌های انجام شده بر روی ترجمه‌های صورت گرفته از واژگان برگزیده از قرآن کریم مشخص گردید ملکی از مجموع 20 نمونه، در 13 مورد ساخت دستوری و بلاغی واژگان را دگرگون ساخته و بیشترین کارآمدی را در ترجمه داشته است. کاویان پور و مکارم شیرازی هرکدام با 11 مورد، ساخت دستوری و بلاغی واژگان را در زبان مقصد تعدیل کرده‌اند. تغییرات صورت گرفته از سوی این مترجم بیشتر در جهت هماهنگی و برقراری ارتباط ترجمه با زبان مقصد انجام شده هر چند که در برخی موارد با اعمال این تغییرات دچار لغزش نیز شده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Investigating the grammatical and rhetorical structure of selected words from the Holy Quran in the target language based on the comparative model of Livon Zwart (Case study: Translated by Kavianpour, Maleki and Makarem Shirazi)
نویسندگان [English]
- masoud salmanihaghighi 1
- hasan majidi 2
1 PhD student in Arabic language and literature, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran
2 Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, Hakim Sabzevari University, Sabzevar, Iran
چکیده [English]
Today, the critique of the translation of religious texts has attracted the attention of many scholars and translators. One of these theorists is Livon Zwart, who has defined two comparative and descriptive models for translation. In this research, using descriptive-analytical method, the grammatical and rhetorical structure of selected words from the verses of the Holy Quran in the target language is examined based on the comparative model of Livon Zwart in the translations of Kavianpour, Maleki and Makarem Shirazi. Examination of the translations of selected words from the Holy Quran revealed that a property of a total of 20 examples, in 13 cases, transformed the grammatical and rhetorical construction of words and was most effective in translation. Kavianpour and Makarem Shirazi, with 11 items each, have modified the grammatical and rhetorical construction of words in the target language. The changes made by this translator have been made mostly in order to coordinate and communicate the translation with the target language, although in some cases it has slipped due to the application of these changes.
کلیدواژه‌ها [English]
- Holy Quran
- Translation
- Comparative Model
- Livon Zwart
- قرآن کریم (1390)، ترجمۀ احمدکاویان پور، تهران: نشر اقبال.
- ______ (1397)، ترجمۀ علی ملکی، مشهد: مؤسسه قرآنی بهار دل.
- ______ (1373)، ترجمۀ ناصرمکارم شیرازی، قم: دار القرآن الکریم.
- آذرشب، محمد علی و دیگران (1398): «تطبیق و ارزیابی ترجمه‌های قرآن کریم فولادوند و الهی قمشه ای براساس الگوی گارسس (مطالعه موردی: سوره مبارکه بقره»، مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، س6، ش12، صص 260-225.
- ابن منظور، محمد بن مکرم (1375): «لسان العرب»، بیروت: دار احیا التراث العربی.
- اقبالی، مسعود، نامداری ابراهیم (1397): «نقد و بررسی ترجمه الهی قمشه‌ای ومکارم شیرازی از سوره مبارکه یوسف با تاکید بر نظریه سطح صرفی نحوی گارسس»، مجله پژوهش‌های زبان شناختی قرآن، س7، ش2، صص191-154.
- اقبالی، عباس، رحیمی، زینب (1392): «نگاهی به ترجمه مجاز مرسل در قرآن کریم با بررسی موردی ترجمه آیتی، الهی، فولادوند و خرمشاهی»، مجله پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، س3، ش7، صص 130-106.
- بابازاده اقدم، عسگر و دیگران (1398): «تغییر بیان در سطح دستوری و واژگانی براساس مدل کارمن گارسس (مطالعۀ موردی: ترجمه‌های حدادعادل، معزی و انصاریان از جزء 29 و 30 قرآن)، مجله پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، س9، ش21، صص 305-280.
- بخشی، مریم (1399): «بررسی راهبرد کاهش در ترجمه فولادوند از صحیفه سجادیه براساس نظریه گارسس»، مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، س7، ش14،صص 61-36.
- بهرامی، محمد (1384): «نظریه پردازان ترجمه»، پژوهش های قرآنی، ش 42 و 43، صص20-1.
- تک تبار فیروزجانی، حسین و دیگران (1395):«نقد و بررسی ترجمه قرآن کریم_ترجمه دهم هجری»، مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، س 3، ش 6، صص30-1.
- جواهری،سید محمد حسن (1384): «پژوهش در انواع ترجمه قرآن کریم» مجله پژوهش‌های قرآنی،س11،ش 42، صص159-136.
- حری، ابوالفضل (1388): «فنون و صنایع ادبی در قرآن»، پژوهش‌های قرآنی، س15، ش 60، 179-154.
- حیدری، حمیدرضا (1398): «تغییر بیان و فاخرگویی در ترجمه از فارسی به عربی بر اساس نظریة وینه و داربلنه»، مجله پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، س9، ش20،صص 216-197.
- خانی کلقای، حسین و حلال خور، کوثر (1394): «بررسی ترجمه و معادل ساختاری مفعول مطلق با محوریت ترجمه فولادوند (بررسی مورد سوره نساء)» مجله پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، س5،ش 12، صص118-90.
- خزاعی فر، علی (1386): «کاهش و افزایش در ترجمه مجملات و متشابهات قرآن»، نامه فرهنگستان، س2، ش34، صص34-9.
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412): «المفردات فی غریب القرآن» تحقیق: صفوان عدنان داود، بیروت: دار العلم الشامیه.
- زرکوب، منصوره و صدیقی، عاطفه (1392): «تعدیل و تغییر در ترجمه، چالش‌ها و راهکارهابا تکیه بر ترجمة کتاب التّرجمة و أدواتها»، مجله پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، س3، ش8، صص54-35.
- زرکشی، محمد بن عبدالله (1410): «البرهان فی علوم القرآن»، بیروت: دارالمعرفه.
- زندی مقدم، زهرا (1388): «بررسی صوری و معنایی قید در زبان فارسی: با تأکید بر ویژگی‌های صوری آن» فرهنگستان زبان و ادب فارسی، س-، ش5، صص 126-105.
- صیادانی، علی و همکاران (1396)،«نقد و بررسی ترجمه فارسی رمان قلب اللیل با عنوان دل شب بر اساس الگوی گارسس»، پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی،س 7، ش16، صص118-87.
- طباطبائی، محمد حسین (1417)،«المیزان فی تفسیر القرآن» ج 5، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
- طبرسی، فضل بن حسن (1384)« مجمع البیان فی تفسیر القرآن»، ج10، تهران: ناسرخسرو.
- طوسی، محمد بن حسن (لا ت)،«التبیان فی تفسیر القرآن»، ج6، بیروت: دار احیا التراث العربی.
- طهماسبی عدنان و دیگران (1392)«لایه‌های زبانی و بافت بیرونی در تعادل ترجمه‌ای» مجله پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، س3، ش7، صص176-151.
- عبدالمفتاح، محمد (2006)،«فعل المبنی للمجهول فی اللغة العربیة أهمیة مصطلاحته و أغراضه» مجلد22، مجلة جامعة دمشق.
- عظیم، عظیم پور (1380)،«حذف در قرآن و تأثیر آن در ترجمه‌های فارسی»، مقالات و بررسی‌ها، ش70، صص92-75.
- فخررازی، ابو عبدالله محمد بن عمر (1420)،«مفاتیح الغیب» ط3، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- قلی زاده، حیدر (1379)،«مفعول مطلق و معادل ساختاری آن(براساس ساختار زبانی قرآن کریم)»، بینات، س1، ش3، صص54-43.
- کبیری، قاسم (1388)«اصول و روش ترجمه؛ بر اساس کتاب Translation Meaning-Based». تهران: رهنما.
- کیانی، محمدقربان، احمدی آمویی (1398)،«واکاوی زوایای مختلف فعل مجهول در قرآن کریم(بررسی موردی سوره مبارکه بقره)»، پژوهش‌های قرآن در ادبیات، س4ف ش7، صص128-107.
- لسانی، حسین (1382)«مقایسه صفات فعلی فاعلی و مفعولی در زبان روسی و فارسی»، پژوهش‌های زبان‌های خارجی، س-، ش15، صص84-75.
- لطفی پور ساعدی، کاظم (1387).«درآمدی به اصول و روش ترجمه»، تهران: نشر دانشگاهی.
- ماندی، جرمی (1389)،«در آمدی بر مطالعات ترجمه: نظریه و کاربردها» ترجمه الهه ستوده نما و فریده حق بین، انتشارات نشر علم.
- محمدزاده و دیگران (1397)،«زیبایی شناسی ژرف ساخت‌های صیغه‌های متناوب در قرآن کریم از منظر سبک شناسی( بررسی موردی سوره های مبارکه ی انعام و اعراف)»، پژوش‌های ادبی، س6، ش2، صص 18-1.
- مرزبان، علی حسن (1394)«درآمدی بر معناشناسی در زبان عربی»، مترجم فرشید ترکاشوند، تهران: سمت.
- مصطفوى، حسن (1360)، «التحقیق فی کلمات القرآن الکریم» ، ج8 ، بنگاه ترجمه و نشر کتاب ، تهران ،
- معروف، یحیی (1394)،«فن ترجمه؛ اصول نظری و عملی ترجمه»، تهران: سمت
- مهدی‌پور، فاطمه (1390). «ژان رنه لادمیرال؛ قضایایی برای رویارویی با مشکلات ترجمه». کتاب ماه ادبیّات. ش51 (پیاپی 165). صص 52ـ48.
- نیازی، شهریار، هاشمی، انسیه سادات (1398): «بررسی میزان کارآمدی سطح نحوی واژه‌ساختی الگوی گارسس در ارزیابی ترجمه قرآن (مطالعة موردی: ترجمه مکارم شیرازی از پنج سوره قرآن)»، مجله پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، س 9، ش21، صص 127-96.
)