نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث دانشگاه امام صادق(ع)

2 استادیار گروه تفسیر و علوم قرآن. دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

1022034/sshq.2022.320720.1133

چکیده

قرآن کریم کتابی است که وجوه اعجازی متعددی دارد که نخستین و بارزترین وجه آن تناسق و تناغم آن است که زبانی جهانی است، به گونه‌ای که هرشنونده‌ای اعم از عرب زبان و غیر عرب زبان که آن را می‌شنود به وجد آمده و احساسات او دگرگون می‌شوددانش سبک شناسی یکی از علومی است که به واسطه آن می‌توان به کاوش آوایی آن پرداخته و از زوایای اعجاز موسیقایی آن پرده برداشت. یکی از سطوح سبک شناسی، سبک شناسی آوایی بوده که یکی از زیرشاخه‌های آن موسیقی کناری است که حاصل توازن و تناسق در فاصله آیات است. از سوی دیگر اتفاق جمهور علمای علوم قرآنی بر آن است که بین سوری که حروف مقطعه مشابهی دارند تناسب کلامی و محتوایی ویژه‌ای برقرار است، سور حوامیم ضمن آنکه دارای حروف مقطعه مشابهی در مطلع خود هستند، طبق نظر علمای علوم قرآنی نزولی پی در پی داشته‌اند و در مصحف شریف نیز پشت سر هم قرار گرفته‌اند؛ به همین دلیل در این نوشتار سعی شده است تا تناسب این سور از رهگذر سبک شناسی و در سطح آوایی مورد واکاوی قرار گیرد.

نتایج این تحلیل که به روش توصیفی- تحلیلی است، نشان می‌دهد که فواصل آیات در این هفت سوره به طور غالب و چشمگیری به یکی از حروف «نون» و «میم» ختم شده و حروف ما قبل خواتیم در سطح بسیار قابل تأملی به یکی از حروف مدی ختم شده است که این مساله نه تنها موجد وجد در مخاطب است بلکه کاملا منطبق بر اغراض آیه و سور است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the harmony of Sur Hawamim side music through phonetic stylistics

نویسندگان [English]

  • Tayebeh babaeian 1
  • masoud eghbali 2

1 PhD student in Quranic and Hadith Sciences, Imam Sadegh (AS) University

2 Assistant Professor, Department of Quranic Sciences and Interpretation, University of Holy Quranic Sciences and Education

چکیده [English]

The Holy Quran is a book that has many miraculous aspects, the first and most obvious of which is incarnation, which is a universal language, so that every listener, both Arabic and non-Arabic, who hears it, is thrilled and his feelings are changed. T, one of the sub-branches of which is side music, which is the result of balance and harmony between verses. On the other hand, the consensus of the scholars of Quranic sciences is that there is a special verbal and contentual correspondence between the Suri who have similar syllables. And they are placed one after the other in the Holy Qur'an; For this reason, in this article, an attempt has been made to analyze the appropriateness of this chapter through stylistics and at the phonetic level. The results of this analysis, which is a descriptive-analytical method, show that the intervals of the verses in these seven suras are predominantly and significantly ending in one of the letters "Nun" and "Meem" and the letters we read before are at a very reflective level. It has ended in one of the fashionable letters, which not only creates ecstasy in the audience, but also is completely in line with the intentions of the verse and the verse.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sur Hawamim
  • music
  • stylistics
  • phonetic level
  • miracle of Quran
 
 - قرآن کریم
- ابن منظور، محمدبن مکرم (1414ق): «لسان العرب»، بیروت: دار صادر.
- بهار، محمد تقی (1369ش): «سبک­شناسی یا تطور نثر فارسی»، تهران: انتشارات امیر کبیر.
-  خرمشاهی، بهاءالدین (۱۳۷۷ش): «دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی»، تهران: دوستان-ناهید، بی­چا.
- دیانی، اکرم (1385ش): «درآمدی بر شناخت موسیقی قرآن»، مجله‌ی اندیشه‌ی تقریب، سال دوم، شماره ششم، صص65-80.
- رازی، ابوالفتوح (۱۳۶۵ش): «روض الجِنان و روح الجَنان فی تفسیرالقرآن»، به اهتمام: محمدجعفر‌یاحقی و محمدمهدی ناصح، مشهد: بی­چا.
- زرکشی، محمدبن بهادر (۱۴۰۸ق): «البرهان فی علوم القرآن»، بیروت: چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بی­چا.
- زنجان، ابو عبدالله (1410 ق): «تاریخ القرآن»، دمشق: دار الحکمه، بی­چا.
- سخاوی، علی­بن محمد (1419ق): «جمال القراء و کمال الاقراء»، بیروت: موسسه الکتب الثقافیه، بی­چا.
- سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر (1430ق): «تناسق الدرر فی تناسب السور»، بیروت: عالم الکتب.
- سیوطی، عبدالرحمان بن ابی بکر (بی­تا): «الاتقان فى علوم القرآن»، ترجمه مهدی حائری قزوینی، تهران: امیرکبیر.
- شفیعی کدکنی، محمدرضا (1373ش): «موسیقی شعر»، اصفهان: نقش جهان، چاپ چهارم.
- شمیسا، سیروس (1374ش): «کلیات سبک­شناسی»، تهران: انتشارات فردوس.
- طباطبایی، محمدحسین (1417ق): «المیزان فی تفسیرالقرآن»، قم: الموسسه النشر الاسلامی.
- طبرسی، فضل­بن حسن (1372ش): «مجمع البیان فی التفسیر القرآن»، تهران: انتشارات ناصرخسرو، بی­چا.
- طبری، محمدبن جریر (۱۹۵۴م): «جامع البیان عن تأویل آی‌القرآن»، مصر: بی­نا، بی­چا.
- عبدالمطلب، محمد (1998م): «البلاغه و الاسلوبیه»، قاهره: الشرکه المصریه العالمیه للنشره، بی­چا.
- غلام رضایی، محمدرضا (1378ش): «سبک‌شناسی پارسی از رودکی تا شاملو»، تهران: نشر جامی، چاپ سوم.
- فتوحی، محمد (1395ش): «سبک‌شناسی: نظریه­ها، رویکردها و روش­ها»، تهران: سخن، چاپ سوم.
- فضل، صلاح (1998م): «علم الأسلوب و مبادئه و اجراءاته»، قاهره: دار الشروق.
- فیاض­منش، پرند (1384ش): «نگاهی دیگر به موسیقی شعر و پیوند آن با موضوع تخیل و احساسات شاعرانه»، دو فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، دوره جدید، شماره 4.
- مجلسی، محمدباقر (1403ق): «بحارالانوار»، بی­جا: موسسه الوفاء، بی­چا.
- معرفت، محمدهادی (1390ش): «علوم قرآنی»، قم: چاپ‌یاران، چاپ دوازدهم.