نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشیارگروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
تر کیب «أَرَأَیْتَ» و فروع آن یکی از ترکیب های دشواریاب قرآن کریم از نظر نحوی و پیرو آن از لحاظ برگردان آن به زبان های دیگر از جمله فارسی است. این پژوهش با هدف تحلیل و ارزیابی برخی از ترجمه های فارسی معاصر و مشهور قرآن کریم (الهی قمشه ای، رضایی اصفهانی، شعرانی، صفوی، صفار زاده، فولادوند، مجتبوی، مشکینی، معزّی و مکارم) در برگردان آیات مشتمل بر «أَرَأَیْتَ» و فروع آن بر اساس معیارهای صرفی، نحوی و بلاغی که باید در ترجمه این ترکیب رعایت گردد، موارد کاربرد این ترکیب در قرآن را مورد پژوهش قرار داده و به این نتیجه دست یافته است که سازگارترین ترجمه ها با معیارهای صرفی، نحوی و بلاغی، در رتبه نخست ترجمه صفوی است که در 26 مورد، و سپس مشکینی و شعرانی در 22 مورد، و سپس مجتبوی در 20 مورد این معیارها را رعایت کرده اند و ترجمه های رضائی اصفهانی و معزی به لحاظ اینکه این معیارها را در هیچ موردی رعایت نکرده اند، ناپایبندترین ترجمه ها می باشند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Adherence rate of contemporary Persian translations in translation of the Difficult Combinations of the Holy Qur'an; the case study: "ā rāyt" and it's derivatives
نویسنده [English]
- Kaus Rouhi Brandagh
Associate Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Tarbiat Modares University
چکیده [English]
The word "ārāyt" and It's derivatives are one of the most difficult Combinations of the Holy Qur'an Syntactically, For this reason, it is difficult to translate it into other languages, including Persian.
This research is aimed at analysis and evaluation of some of the contemporary Persian translations of the Holy Quran in terms of their translating verses that including "ārāyt" and it's derivatives Based on Syntactic and rhetorical criteria. These translations are Elahi Ghomshei, Rezae Esfahani, Sharani, Safavi, Saffarzadeh, Fouladvand, Mojtabavi, Meshkini, Mu‘izzi, Makarem.
And this result is achieved; most compatible translations with Syntactic and rhetorical criteria are as follows. The first is Safavi translation which is correct in 26 cases, then translations of Sharani and Meshkini which are correct in 22 cases, also Mojtabavi's translation has followed these criteria in 20 cases.
And translations by Rezae Esfahani and Mu‘izzi, in the sense that they have not met these criteria in any way, are the most incompatible translations.
کلیدواژه‌ها [English]
- translations of the Qur'
- an
- "
- ā rāyt"
- Persian translations
- Syntactic and rhetorical criteria
- قرآن کریم.
- ابن فارس، أبو الحسین أحمد (1984): «معجم المقاییس اللغة»، تحقیق زهیر عبدالمحسن سلطان، بیروت، مؤسسة الرسالة. چاپ اول.
- ابن مالک، أبو عبدالله محمد (1967): «تسهیل الفوائد و تکمیل المقاصد»، تحقیق محمد کامل برکات، مصر، دار الکتاب العربی.
- ابو حیان، محمد (1983): «البحر المحیط»، بیروت، دار الفکر، چاپ دوم.
- ابو حیان، محمد (1984): «ارتشاف الضرب من لسان العرب»، تحقیق مصطفى أحمد النحاس، جدة، دار المدنی، چاپ اول.
- ازهری، محمد (1976): «تهذیب اللغة»، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، القاهرة، مکتبة الخانجی، چاپ اول، 1396/1976.
- استرآبادی، رضی (بیتا): «شرح الرضی على الکافیة»، بیروت، دار الکتب العلمیة.
- ثعلب، احمد (1949): «مجالس ثعلب»، تحقیق عبدالسلام محمد هارون، مصر، دار المعارف.
- جمل، سلیمان (بیتا): «الفتوحات الإلهیة»، بیروت، دار إحیاء التراث العربی.
- الدایل، عبدالله بن حمد، مقاله «أَرَأَیْتَ» و فروعــه: دراسـة لغویـة، مجلة جامعة أم القرى شماره 23.
- رازی، فخر الدین محمد (1990): «تفسیر الفخر الرازی»، المشتهر بالتفسیر الکبیر و مفاتیح الغیب، بیروت، دار الفکر.
- راغب اصفهانی، حسن (بیتا): « المفردات فی غریب القرآن»، تحقیق محمد سیِّد کیلانی، بیروت، دار المعرفة.
- زجاج، ابراهیم (1988): «معانی القرآن و إعرابه»، تحقیق عبدالجلیل عبده شلبی، اول، بیروت، عالم الکتب.
- زمخشری، محمود (بیتا): «الکشاف عن حقایق غوامص التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التاویل»، بیروت، دار المعرفة
- سامرائی، فاضل صالح (2000): «معانی النحو»، عمان، دار الفکر، چاپ دوم.
- سمین حلبی، احمد (1414): «الدر المصون فى علوم الکتاب المکنون»، بیروت، دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، چاپ اول.
- سمین حلبی، احمد (1987): «الدرُّ المصــــون فی علوم الکتاب المکنون»، تحقیق أحمد محمد الخراط، دمشق، دار القلم، چاپ اول.
- طبری، محمد (1988): «تفسیر الطبری (جامع البیان عن تأویل آی القرآن)»، بیروت، دار الفکر.
- فارسی، أبو علی الحسین بن أحمد (1987): «المسـائل الحلبیات»، تحقیق حسن هنداوی، دمشق، دار القلم، بیروت، دار المنارة، چاپ اول.
- فرَّاء، یحیى (1983): «معانی القرآن»، بیروت: عالم الکتب، چاپ سوم.
- فیروز آبادی، محمد، (1987): «القاموس المحیط»، تحقیق مکتب تحقیق التراث، بیروت، مؤسسة الرسالة، چاپ دوم.
- قیسی، مکی بن أبی طالب (بیتا): «مشکل إعراب القرآن»، تحقیق یاسین محمد السواح، دمشق، دار المأمون للتراث.
- مرکز تحقیقات کامپیوترى علوم اسلامى، نرم افزار جامع التفاسیر، نسخه3.
- مصطفوی، حسن (بیتا): «التحقیق فی کلمات القرآن الکریم»، بیروت، دارالکتب العلمیۀ، چاپ سوم.
)