نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد تفسیر و علوم قرآن مجتمع علوم اسلامی کوثر- تهران- ایران
2 استادیار، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (علیه السلام) پردیس خواهران
چکیده
اهتمام به مسئله ارتباط مؤثر، موضوعی است که هموارهبه عنوان اصلی مهّم در تعاملات بشری به شمار میرود؛ زیرا انسان موجودی اجتماعی است که به واسطه ارتباط و تعامل با دیگران تعریف میشود. برقراری ارتباط مؤثر، یکی از تکنیکهای موفقیّتآمیز در تعاملات بشری است که نه تنها نشانه ادب، شعور و کمال انسان بهشمار میرود، بلکه در سلامت روانی آنها نیز بسیار مؤثر است؛ چراکه موجب شکوفایی و بهبود کیفیت روابط انسانها با دیگران میشود. امّا امروزه با تحولات ایجاد شده در حوزه رفتاری، سبک زندگی و مدرنیته شدن، شیوههای ارتباطی انسانها دستخوش تغییر بسیاری شده است، به گونهای که روشهای ارتباطی مردم در بیشتر موارد از شیوههای صحیح و کارآمد به دور گشته است. از این رو پژوهش حاضر با روش کتابخانهای و توصیفی- تحلیلی، این فرضیه را مورد آزمون قرار میدهد که گفتمان قرآنی در عرصه برقراری ارتباط مؤثر از توان الگویی بسیار بالایی برخوردار است به گونهای که با استناد به آن میتوان رفتارها، باورها و نگرشها را در حوزه ارتباطات میانفردی تغییر داد و به تعاملات انسانی رنگ الهی همراه با آرامش و موفقیّت بخشید. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که در گفتمان قرآنی اعتماد، همدلی، مثبتگرایی و حمایتگری از شاخصههای اصلی ارتباط مؤثر بهشمار میروند به گونهای که با آگاهیبخشی، تعلیم و فرهنگسازی این شاخصهها میتوان فرآیند ارتباطات میانفردی را به سمت الهی شدن، سعادتمندی و موفقیت سوق داد.
کلیدواژهها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Analysis of Quranic discourse in explaining the main characteristics of effective communication (Case study of interpersonal communication)
نویسندگان [English]
- Samira Ghorbankhani 1
- Tahereh Mohseni 2
1 Master of Interpretation and Quranic Sciences, Kowsar Islamic Sciences Complex, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Faculty Member of Imam Sadegh (as) University, Sisters Campus
چکیده [English]
Attention to the issue of effective communication is an issue that has always been considered as an important principle in human interactions; Because man is a social being who is defined by communication and interaction with others. Effective communication is one of the most successful techniques in human interactions, which is not only a sign of human politeness, intelligence and perfection, but also very effective in their mental health; Because it flourishes and improves the quality of human relationships with others. But today, with the changes in the field of behavior, lifestyle and modernization, human communication methods have undergone many changes, so that in most cases, people's communication methods have moved away from correct and efficient methods. Therefore, the present study uses the library and descriptive-analytical methods to test the hypothesis that the Qur'anic discourse in the field of effective communication has a very high model power that can be used to rely on behaviors, beliefs and attitudes in The field of interpersonal communication changed and gave human interactions a divine color with calmness and success. The results of this study show that in the Qur'anic discourse, trust, empathy, positivism and support are the main characteristics of effective communication, so that by awareness, education and culture of these characteristics, the process of interpersonal communication can be led to deification, happiness and success. Dad.
کلیدواژهها [English]
- Quranic discourse
- characteristics
- effective communication
- interpersonal communication
- قرآن کریم، مکارم شیرازی، ناصر (1373): «ترجمه قرآن»، قم: دارالقرآن الکریم (دفتر مطالعات تاریخ و معارف)، دوم.
- ابن منظور، محمدبن مکرم (1414): «لسان العرب»، بیروت: دار صادر، سوم.
- اسپنس، گری (1382): «چگونه استدلال کنیم و همیشه پیروز شویم؟»، ترجمه و تلخیص: محمد جواد میرفخرایی، تهران: میزان، دوم.
- امامی، کریم (1388): «فرهنگ معاصر کیمیا (فارسی_انگلیسی)»، تهران، چهارم.
- آذربایجانی، مسعود و دیگران (1382): «روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی»، تهران: پژوهشکده حوزه و دانشگاه و انتشارات سمت.
- آل بویه، طاهره، ایزدی، شیما و درباری، فاطمه (1388): «ارتباط انسان با خود»، قم: جامعه الزهرا.
- برکو، ری ام، آندرو دی، ولوین، ولوین دارلین آر (1386): «مدیریت ارتباطات»، ترجمه: سید محمد اعرابی، داوود ایزدی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
- ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1375): ـــــــــــــــــــ، تهران: انتشارات علمی.
- بلیک، رید و اوین، هارولدسن (1378): «طبقه بندی مفاهیم در ارتباطات»، ترجمه: مسعود اوحدی، تهران: سروش، اول
- بولتون، رابرت (1388): «روانشناسی روابط انسانی»، ترجمه: حمید رضا سهرابی، تهران: انتشارات رشد، پنجم.
- تی وود، جولیا (1379): «ارتباطات میانفردی روانشناسی تعامل اجتماعی»، ترجمه: مهرداد فیروزبخت، تهران: مهتاب، اول.
- حسینی شاه عبدالعظیمی، حسین بن احمد (1363): «تفسیر اثنا عشری»، تهران: انتشارات میقات، اول.
- حقشناس، علی محمد، حسین ساعی و نرگس انتخابی (1381): «فرهنگ معاصر انگلیسی_فارسی»، تهران: نشر فرهنگ معاصر، سوم.
- خالقی ثمرین، عادل و شیخ پور محمد، محمود (1387): «شیوههای ارتباط مؤثر با فرزندان، مخاطبین و مراجعین»، تهران: تندیس علم، اول.
- دهخدا، علی اکبر (1377): «لغتنامه دهخدا»، تهران: دانشگاه تهران، دوم.
- دهستانی، منصور (1387): «مهارتهای زندگی»، تهران: جیحون.
- رضائیان، علی (1374): «مدیریت رفتار سازمانی»، تهران: انتشارات دانشکده مدیریت دانتشگاه تهران، سوم.
- ساروخانی، باقر (1375): «جامعهشناسی ارتباطات»، تهران: انتشارات اطلاعات، دوم.
- ساغروانیان، جلیل (1369): «فرهنگ اصطلاحات زبان شناسی موضوعی_توصیفی»، مشهد: انتشارات نما، اول.
- شرفی، محمد رضا (1389): «مهارتهای زندگی در سیره رضوی»، مشهد: انتشارات قدس رضوی، هفتم.
- شعبانی، حسین (1382): «مقدمات برنامهریزی آموزشی»، تهران: رشد.
- طباطبایی، محمد حسین (1417): «المیزان فی تفسیر القرآن»، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- طبرسی، فضل بن حسن (1377): «تفسیر جوامع الجامع»، تهران: انتشارات دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم، اول.
- ــــــــــــــــــــــ (1372): «مجمع البیان فی تفسیر القرآن»، تهران: انتشارات ناصر خسرو، سوم.
- فرهنگی، علی اکبر (1387): «ارتباطات انسانی»، چاپ چهاردهم، تهران: رسا.
- ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
- قرائتی، محسن (1383): «تفسیر نور»، تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن، یازدهم.
- قرشی، سید علی اکبر (1371): «قاموس قرآن»، تهران: دارالکتب الاسلامیه، ششم.
- ـــــــــــــــــــــ(1375): ــــــــــــــ، تهران: کتابفروشی مرتضوی.
- کریس، کول (1383): «موفقیّت در ارتباط»، ترجمه: وجیهه ابراهیمی، اصفهان: طرح جامع پارسیان.
- کلینی، محمد بن یعقوب (1407): «الکافی»، محقق/مصحح: علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
- گابور، دون (1389): «مهارتهای گفتگو»، ترجمه: مهدی قراچه داغی، تهران: پیک بهار، هفتم.
- گیتومر جفری، اچ (1389): «اعتماد، چگونه اعتماد را کسب و آن را شکوفا و نگهداری کنید و در زندگی و تجارت، عنوان مشاور قابل اعتماد را بدست آورید»، ترجمه: منیژه شیخجوادی، تهران: سیته، اول.
- گیل، دیوید و آدمز، بریجت (1384): «الفبای ارتباطات»، ترجمه: رامین، کریمیان و دیگران، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اول.
- محسنی، منوچهر (1383): «مقدمات جامعهشناسی»، تهران: دوران، بیستم.
- محسنیان راد، مهدی (1369): «ارتباط شناسی»، تهران: انتشارات سروش.
- مصطفوی، حسن (1360): «التحقیق فی کلمات القرآن کریم»، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- معتمد نژاد، کاظم (1371): «وسایل ارتباط جمعی»، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
- معلوف، لویس (1386): «المنجد»، ترجمه: مصطفی رحیمی نیا، تهران: صبا، سوم
- معین، محمد (1388)، فرهنگ فارسی، تهران: امیر کبیر، بیست و پنجم.
- مک کی، ماتیو و دیگران (1386): «رابطه مؤثر»، ترجمه: مهدی قراچه داغی، تهران: انتشارات شباهنگ، دوم.
- میلر، جرالد (1368): «ارتباطات کلامی»، ترجمه: علی، ذکاوتی قراگزلو، تهران: انتشارات سروش.
- نوتبوم بارت، سیکس فردریک (1387): «فرآیند اعتماد در سازمانها (مطالعات تجربی در زمینه عوامل و فرآیند اعتماد)»، ترجمه: منصور حقیقتیان و علیرضا شیروانی، اصفهان: نقش خورشید، اول.
- وسترا، مایتو (1387): «ارتباط فعّال»، ترجمه: احمد عابدینی، تهران: خجسته، اول.
- هارجی، اون (1392): «مهارتهای اجتماعی در ارتباطات میان فردی»، ترجمه: خشایار بیگی، تهران: رشد، ششم.
- 45- Fairclough, Norman, Discourse and social change, Polity: London, 1992.
- 46- johnstone, Barbara, Discourse Analysis, Blackwell publishing, 2008.