نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکترا گروه معارف اسلامی دانشگاه شهید چمران اهواز
2 دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم
چکیده
چکیده
تفسیر شریف لاهیجی اثر قطب الدین لاهیجی از علمای امامیه قرن یازدهم هجری قمری است که به زبان فارسی نوشته شده است. پیش از دوره معاصر، ترجمه قرآن آمیخته با تفسیر آن ارائه می شد. از نیمه قرن چهارم تا پایان قرن ششم هجری قمری آثار ماندگاری در ترجمه و تفسیر قرآن کریم بر جای مانده که در پیدایش ترجمه و تفسیر در زمان های بعد از آن کم و بیش تأثیر گذار بوده است. تفسیر شریف لاهیجی از جمله همین تفاسیر است؛ هدف اصلی این کتاب شرح و تفسیر آیات قرآن کریم است، بنابراین سبک ترجمه آن به روش تفسیری – تحلیلی بوده و مفسر نظرات خاص تفسیری خود را در ترجمه آیات اعمال کرده است. با توجه به اینکه ترجمه آیات قرآن در این تفسیر ناظر به نثر معیار فارسی قرن یازدهم هجری است، وجود واژگان اصیل فارسی در آن به شیوایی متن افزوده و از نقاط قوت آن محسوب می شود. از طرفی در ساختار نحوی، معادل یابی برای واژگان، ترجمه تحت اللفظی و ساختار کلام، دارای اشکالاتی است که در این پژوهش مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Critique of the translation style of Quranic verses in "Tafsir Sharif Lahiji"
نویسندگان [English]
- mahdi hayati 1
- ghodsiah poraghbal 2
1 PhD student, Department of Islamic Education, Shahid Chamran University, Ahvaz
2 Graduated from Qom University with a master's degree in Quranic and Hadith Sciences
چکیده [English]
Abstract
Sharif Lahiji Tafsir is the work of Qutbuddin Lahiji, one of the Imami scholars of the 11th century AH, written in Persian. Before the contemporary period, the translation of the Qur'an was presented mixed with its interpretation. From the middle of the fourth century to the end of the sixth century AH, lasting effects have been left in the translation and interpretation of the Holy Quran, which has been more or less effective in the emergence of translation and interpretation in later times. Sharif Lahiji's commentary is one of these commentaries; The main purpose of this book is to explain and interpret the verses of the Holy Quran, so its translation style is interpretive-analytical and the commentator has applied his specific interpretive ideas in translating the verses. Considering that the translation of Quranic verses in this commentary refers to the standard Persian prose of the 11th century AH, the presence of original Persian words in it adds to the eloquence of the text and is considered one of its strengths. On the other hand, in syntactic structure, equivalence for words, literal translation and word structure, there are drawbacks that have been studied and criticized in this research.
کلیدواژهها [English]
- Quran translation
- Persian translation
- interpretive-analytical translation
- Sharif Lahiji commentary
- آدینهوند لرستانى، محمدرضا (1377ه.ش): «کلمة الله العلیا»، تهران: اسوه، چاپ اول.
- آذرنوش، آذرتاش (1389ه.ش): «ترجمه قرآن؛ مبانی نظری و سیر تاریخی»، تهران: نشر کتاب مرجع، چاپ اول.
- آیتى، عبدالمحمد (1374ه.ش): «ترجمه قرآن (آیتى)»، صدا و سیماى جمهورى اسلامى ایران، تهران: انتشارات سروش، چاپ چهارم.
- ابوالفتوح رازى، حسینبن على (1408ه.ق): «روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن»، مشهد: آستان قدس رضوى بنیاد پژوهشهاى اسلامى، چاپ اول.
- ارفع، کاظم (1381ه.ش): «ترجمه قرآن (ارفع)»، تهران:بینا، چاپ اول.
- اشکوری، محمدبن علی (1373ه.ش): «تفسیر شریف لاهیجی»، تصحیح: جلال الدین محدث، تهران: دفتر نشر داد، چاپ اول.
- الهى قمشهاى، مهدى (1380ه.ش): «ترجمه قرآن (الهى قمشهاى)»، قم: فاطمه الزهراء، چاپ: دوم.
- امین، نصرتبیگم (بیتا): «تفسیر مخزن العرفان در علوم قرآن»، بى جا: بینا، چاپ اول.
- انصاری، مسعود (1377ه.ش): «ترجمه قرآن کریم»، تهران: فرزان روز، چاپ اول.
- انصاریان، حسین (1383ه.ش): «ترجمه قرآن (انصاریان)»، قم: اسوه، چاپ اول.
- برزى، اصغر (1382ه.ش): «ترجمه قرآن و نکات نحوى آن (برزى)»، تهران: بنیاد قرآن، چاپ اول.
- بروجردى، محمدابراهیم (1366ه.ش): «ترجمه قرآن (بروجردى)»، تهران: کتابخانه صدر، چاپ ششم.
- پاینده، ابوالقاسم (1357ه.ش): «ترجمه قرآن (ابو القاسم پاینده)»، تهران: جاویدان، چاپ پنجم.
- پورجوادى، کاظم (1414ه.ق): «ترجمه قرآن (پورجوادى)»، تهران: بنیاد دایره المعارف اسلامی، چاپ اول.
- ثقفى تهرانى، محمد (1398ه.ش): «روان جاوید در تفسیر قرآن مجید»، تهران: برهان، چاپ دوم.
- حجتى، مهدى (1384ه.ش): «گلى از بوستان خدا (ترجمه قرآن)»، قم: بخشایش، چاپ ششم.
- خرمدل، مصطفی (1374ه.ش): «تفسیر نور»، تهران: نشر احسان، چاپ دوم.
- خرمشاهی، بهاءالدین (1376ه.ش): «ترجمه قرآن کریم»، تهران: جامی و نیلوفر، چاپ سوم.
- خسروانى، علیرضا (1390ه.ش): «تفسیر خسروى»، تهران: کتابفروشی اسلامیه، چاپ اول.
- رضایى اصفهانى، محمدعلى (1391ه.ش): «آشنایی با اصول و روشهای ترجمه قرآن»، قم: مرکز بینالمللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)، چاپ اول.
- ــــــــــــــــــــــــــ (1383ه.ش): «ترجمه قرآن (رضایى)»، قم: موسسه تحقیقاتی فرهنگی دارالذکر، چاپ اول.
- رهنما، زینالعابدین (1354ه.ش): «قرآن مجید با ترجمه و جمعآورى تفسیر (زینالعابدین رهنما)»، تهران: سازمان اوقاف ایران، چاپ اول.
- سراج، رضا (1390ه.ش): «ترجمه قرآن (سراج)»، تهران: سازمان چاپ دانشگاه ایران، چاپ اول.
- سلطان علىشاه، سلطان محمدبن حیدر (1372ه.ش): «متن و ترجمه فارسى تفسیر شریف بیان السعادة فى مقامات العبادة»، تهران: سرالاسرار، چاپ اول.
- شاه ولىالله، احمدبن عبدالرحیم (بیتا): «ترجمه قرآن (شاه ولى الله دهلوى)»، سراوان: کتابفروشی نور، چاپ اول.
- شعرانى، ابوالحسن (1374ه.ش): «قرآن مجید با ترجمه فارسى و خواص سور و آیات (شعرانى)»، تهران: کتابفروشی اسلامیه ایران، چاپ دوم.
- صلواتى، محمود (1387ه.ش): «ترجمه قرآن (صلواتى)»، تهران: مبارک، چاپ اول.
- صادق نوبرى، عبدالمجید (1396ه.ش): «ترجمه قرآن (نوبرى)»، تهران: اقبال چاپ اول.
- صادقى تهرانى، محمد (1388ه.ش): «ترجمان فرقان: تفسیر مختصر قرآن کریم»، قم: شکرانه چاپ اول.
- صفوى، محمدرضا (1388ه.ش): «ترجمه قرآن بر اساس المیزان»، قم: دفتر نشر معارف،چاپ اول.
- صفى على شاه، محمدحسن بن محمد باقر (بیتا): «تفسیر قرآن صفى على شاه»، تهران: منوچهرى، چاپ اول.
- طاهرى قزوینى، علىاکبر (1380ه.ش): «ترجمه قرآن (طاهرى)»، تهران: قلم، چاپ اول.
- طباطبایى، محمدحسین (1374ه.ش): «ترجمه تفسیر المیزان»، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم..
- طبرى، محمدبن جریر (1356ه.ش): «ترجمه تفسیر طبرى»، تهران: توس، چاپ دوم.
- طبرسى، فضلبن حسن (1375ه.ش): «ترجمه تفسیر جوامع الجامع»،مشهد: آستان قدس رضوى بنیاد پژوهشهاى اسلامی، چاپ اول.
- عاملى، ابراهیم (1360ه.ش): «تفسیر عاملى»، تهران: کتابفروشى صدوق، چاپ اول.
- فارسى، جلالالدین (1369ه.ش): «ترجمه قرآن (فارسى)»، تهران: انجام کتاب – ایران، چاپ اول.
- فولادوند، محمدمهدى (1418ه.ق): «ترجمه قرآن (فولادوند)»، تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامى – ایران، چاپ سوم.
- قرشی بنابی، علیاکبر (1371ه.ش): «قاموس قرآن»، تهران: دارالکتب الاسلامیه، چاپ ششم.
- ــــــــــــــــــــ (1375ه.ش): «تفسیر احسن الحدیث»، تهران: بنیاد بعثت مرکز چاپ و نشر ایران، چاپ دوم.
- قلیزاده، حیدر (1380ه.ش): «مشکلات ساختاری ترجمه قرآن کریم»، تبریز: دانشگاه تبریز- مؤسسه تحقیقاتی علوم اسلامی- انسانی، چاپ اول.
- کاویانپور، احمد (1372ه.ش): «ترجمه قرآن (کاویانپور)»، تهران: اقبال چاپ سوم.
- کوشا، محمدعلی (1382ه.ش): «ترجمههای ممتاز قرآن در ترازوی نقد»، رشت: کتاب مبین، چاپ اول.
- مترجم ناشناخته (قرن دهم) (1383ه.ش): «ترجمه قرآن»، تحقیق: علی رواقی، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، چاپ اول.
- مجتبوی، جلالالدین (1371ه.ش): «ترجمه القرآن الحکیم»، تهران: حکمت، چاپ اول.
- مرکز فرهنگ و معارف قرآن (1385ه.ش): «ترجمه قرآن (مرکز فرهنگ و معارف قرآن)»، قم: بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم)، چاپ اول.
- مصباحزاده، عباس (1380ه.ش): «ترجمه قرآن (مصباح زاده)»، تهران: بدرقه جاویدان، چاپ اول.
- معزى، محمدکاظم (1372ه.ش): «ترجمه قرآن (معزى)»، قم: اسوه، چاپ: اول.
- مغنیه، محمدجواد (1378ه.ش): «ترجمه تفسیر کاشف»، مترجم: موسی دانش، قم: بوستان کتاب (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم)، چاپ اول.
- مکارم شیرازى، ناصر (1373ه.ش): «ترجمه قرآن (مکارم)»، قم: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامى – ایران، چاپ: دوم.
- موسوى گرمارودى، على (1384ه.ش): «ترجمه قرآن (گرمارودى)»، تهران: قدیانی، چاپ دوم.
- میبدى، احمدبن محمد (1371ه.ش): «کشف الاسرار و عدة الابرار (معروف به تفسیر خواجه عبدالله انصارى)»، تهران: امیر کبیر، چاپ پنجم.
- نسفى، عمربن محمد (1376ه.ش): «تفسیر نسفى»، تهران: صدا و سیماى جمهورى اسلامى ایران انتشارات سروش، چاپ اول.
- یاسرى، محمود (1415ه.ق): «ترجمه قرآن (یاسرى)»، قم: بنیاد فرهنگى امام مهدى (ع)، چاپ اول.