نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
استادیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
چکیده
یکی از لایه های سبک شناسی لایه واژگانی است و انتخاب تاثیر گذار واژگان و جای گیری آنها در سور مکی و مدنی راهبردی سبک شناختی است که در گفتمان قرآنی افق جدیدی را در بیان معارف الهی می گشاید.
از سویی دیگر مهمترین موضوعاتی که امروزه در زمینه تاریخ قرآن مورد پژوهش قرار می گیرد بحث مکی و مدنی بودن آیات و سور قرآن کریم است. تحلیل و بررسی سور مکی و مدنی با موضوعاتی از قبیل سیر دعوت نبوی و شرایط فرهنگی و اجتماعی جامعه عصر پیامبر(ص) در ارتباط می باشد بطوری که در این بستر می توان گام هایی را که پیامبر در دعوت فراگیر اسلام برداشته شناسایی کرد. بر این اساس سبک شناسی واژگان وعده های الهی در آیات و سور مکی و مدنی با در نظر گرفتن این نکته که یکی از شیوه های هدایتی خداوند در قرآن کریم بیان وعده های گوناگون جهت ترغیب یا هشدار به انسانهاست، مورد بررسی قرار گرفت که در این میان سور مکی سهم بیشتری از وعده های الهی را داشته که بیشتر در مورد قطعی بودن قیامت و معاد است در حالی که در سور مدنی وازگان وعده با بسامد کمتری ذکر شده که بیشتر در مورد مومنان و متقین است. این تحقیق به روش تحلیلی توصیفی و با شیوه کتابخانه ای گردآوری شده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The lexical stylistics of "promise" in Meccan and Medinan Chapters (Surahs)
نویسندگان [English]
- Mahdi Arianfar
- Ali Ahang
Assistant Professor of Quran and Hadith Sciences, Holy Quran Science and Education University
چکیده [English]
One of the stylistic layers is the lexical layer. The effective choice of words and their placement in Meccan and Medinan Chapters is a stylistic strategy that opens a new horizon in the expression of divine cognitions in the Qur'anic discourse. On the other hand, nowadays the most important topics that are researched in the field of Quranic history is the discussion of the Meccan and Medinan nature of the verses and chapters of the Holy Quran. The analysis and study of Meccan and Medinan chapters is related to issues such as the course of the Prophetic invitation and the cultural and social conditions of the society of the time of the Prophet (PBUH). So that in this context, the steps taken by the Prophet in the universal call of Islam can be identified. Based on this, the lexical stylistics of divine promises in the verses and chapters of Mecca and Medina was examined, considering that one of the ways of God's guidance in the Holy Qur'an is to express various promises to encourage or warn human beings. In the meantime, Meccan chapters had a greater share of divine promises, which is more about the certainty of the Resurrection and Resurrection. While in Medinan chapters, the words of promise are mentioned with less frequency, which is more about the believers and the pious. The present research has been collected by descriptive analytical and library method
کلیدواژه‌ها [English]
- Stylistics
- lexical layer
- Holy Quran
- Divine promise
- Meccan chapters
- Medinan chapters
- threat
کتابنامه
- قرآن کریم، ترجمه مکارم شیرازی
- ابن منظور، جمال الدین محمد بن مکرم، 1405، لسان العرب، بیروت: داراحیاء التراث العربی، چاپ اول.
- ابوهلال عسکری، 1412، معجم فروق اللغویه، قم: موسسه نشراسلامی.
- بهار، محمد تقی، 1391، سبک‌شناسی، تهران: انتشارات امیر کبیر، چاپ دهم.
- جواهری ،سید محمد حسین، 1438، پرسمان علوم قرآنی، قم :دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، چاپ ششم.
- راغب اصفهانی، حسین بن احمد، 1412، مفردات الفاظ القرآن، تحقیق: داوودی و صفوان عدنان، بیروت: دارالشامیه، چاپ اول.
- رامیار، محمود، 1369، تاریخ قرآن، تهران: امیر کبیر،چاپ سوم.
- شمیسا، سیروس، 1373، کلیات سبک‌شناسی، تهران: انتشارات فردوس، چاپ دوم.
- طالبیان، یحیی، 1379، صور خیال در شعر شاعران سبک خراسانی، کرمان: موسسه عماد کرمانی، چاپ اول.
- طباطبائی، سید محمد حسین، 1390، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت: موسسه اعلمی، چاپ دوم.
- طبرسی، فضل بن حسن، 1360، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ترجمه: گروه مترجمان، تهران: نشرفراهانی، چاپ اول.
- طریحی، فخر الدین، 1375، مجمع البحرین، تحقیق: سید احمد حسین، تهران: نشر مرتضوی، چاپ سوم.
- عبدالباقی ،محمد فواد، 1425، المعجم المفهرس لاالفاظ القرآن الکریم، قم: نوید اسلام، چاپ سوم.
- فتوحی، محمود، 1392، سبک‌شناسی، نظریهها رویکردها و روشها، تهران: سخن.
- فضل، صلاح، 1998، علم الاسلوب، قاهره: دارالشروق، چاپ اول.
- فیض کاشانی، ملا محسن، 1415، تفسیرصافی، تهران: انتشارات صدر، چاپ دوم.
- معرفت، محمد هادی، 1386، تاریخ قرآن، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها، چاپ نهم.
- مکارم شیرازی، ناصر، 1374)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتاب الاسلامیه، چاپ نهم.
)