نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانش آموخته دکتری، تفسیر تطبیقی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
چکیده
بررسی نحوه چینش کلمات در عبارات قرآن کریم و جابجایی واژه‌ای با واژه دیگر که به جهت افزایش زیبایی ظاهری یا بیان نکته‌ای خاص معنایی انجام شده‌است در علم معانی ذیل عنوان «تقدیم و تأخیر» مورد بحث قرار می‌گیرد و دانشمندان علوم قرآنی و مفسران نیز به تناسب، به تبیین آن پرداخته‌اند، پژوهش حاضر با هدف بررسی زیبایی های ظاهری و محتوایی قرآن در تفاسیر همه‌فهم و معاصر قرآن، به بررسی مسئله «تقدیم و تأخیر» در «تفسیر احسن الحدیث» آیت الله قرشی پرداخته است که با گردآوری، طبقه بندی و تحلیل موارد مذکور در این تفسیر سامان یافته است. نویسنده پس از ذکر انواع تقدیم و تاخیر و بررسی شیوه های مختلف بیان آن در تفسیر احسن الحدیث و اشاره به منابع مفسر مذکور در این امر، نتیجه گرفته است که از نظر این تفسیر مهم ترین اغراض تقدیم و تأخیر در آیات قرآن، حصر و اختصاص، تأکید بر اهمیت مطلب، بیان شرافت و فضیلت، بیان عظمت، بیان تقدم وجودی، توجه به سیاق، بیان قبح مطلب و رعایت فواصل آیات است. همچنین این کتاب در برخی موراد نظر متقدمان در برخی جابجایی های کلمات را نپذیرفته و البته در موارد نادری هم بحث تقدیم و تاخیر را به صورت نادرست به کار برده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
"Introduction and delay" In the interpretation of Ahsan Al-Hadith
نویسنده [English]
- Ahad Davari Chalaqaei
Ph.D. Graduated Comparative Interpretation, Quran Science and Education University
چکیده [English]
Examining how words are arranged in the phrases of the Holy Quran and replacing one word with another which is done to increase the physical beauty or to express a special semantic point In semantics, the following is discussed under the heading "Introduction and delay" and scholars of Qur'anic sciences and commentators have also explained it appropriately, The aim of this study is to examine the appearance and content of the Qur'an in the comprehensive and contemporary interpretations of the Qur'an, to examine the issue of "Introduction and delay" in the "interpretation of Ahsan Al-Hadith " by Ayatollah Qurashi which is organized by collecting, classifying and analyzing the cases mentioned in this commentary. The author, after mentioning the types of Introduction and delay and examining the different ways of expressing it in the interpretation of Ahsan al-Hadith and referring to the sources of the commentator mentioned in this regard, has concluded that according to this interpretation, the most important purposes of presenting and delaying the verses of the Qur'an are limitation and emphasis, emphasizing the importance of the subject, expressing honor and virtue, expressing greatness, expressing existential precedence, paying attention to the context, expressing the ugliness of the subject and observing the intervals of verses. Also, in some cases, this book did not accept the opinion of our predecessors in some word shifts and of course, in rare cases, he has misused the discussion of submission and delay.
کلیدواژه‌ها [English]
- Introduction and delay
- The beauties of the Qur'an
- Interpretation of Ahsan Al-Hadith
- Ayatollah Qurashi
- the Holy Qur'an
کتابنامه
- قرآن کریم.
- ابن جنی، عثمان بن جنی (بی‌تا): «الخصائص»، بیروت: دار الکتب العلمیة.
- ابن درید، محمدبن حسن (بی‌تا): «جمهرة اللغة»، بیروت: دار العلم للملایین.
- ابن عاشور، محمدبن طاهر (1984 ق): «تفسیر التحریر و التنویر»، تونس: دار التونسیة للنشر.
- ابن عقیل، عبدالله بن عبدالرحمن (1380ش): «شرح ابن عقیل»، قم: انتشارات سید الشهداء علیه‌السلام.
- ابن فارس، احمدبن فارس (1404 ق): «معجم مقاییس اللغه»، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
- ابن منظور، محمد بن مکرم (بی‌تا): «لسان العرب»، بیروت: دارالفکر.
- ابن هشام، عبدالله بن یوسف (بی‌تا): «مغنی اللبیب»، قم: کتابخانه حضرت آیت‌الله‌العظمی مرعشی نجفی
- ابوالقاسم عون، علی (2006 م): «بلاغة التقدیم و التأخیر فی القرآن الکریم»، بیروت: دارالمدار الاسلامی.
- ازهری، محمد بن احمد (بی‌تا): «تهذیب اللغة»، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- بنت محمد عودة، رجاء (1424 ق): «الإعجاز القرآنی و أثره علی مقاصد التنزیل»، الریاض: مکتبة العبیکان.
- پورستار مهادی، ملیحه (1389ش): «بررسی مسئله تقدیم و تأخیر در قرآن»، تبریز: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز.
- توحیدلو، علی‌اکبر (1389ش): «جمله شناسی قرآن با تکیه بر تقدیم و تأخیر عبارات»، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
- جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمن (1428 ق): «دلائل الاعجاز»، دمشق: دار الفکر.
- جوهری، اسماعیل بن حماد (1407 ق): «الصحاح؛ تاج اللغة و صحاح العربیة»، بیروت: دار العلم للملایین.
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412 ق): مفردات ألفاظ القرآن، بیروت: دار القلم.
- زرکشی، محمد بن عبدالله (1410 ق): «البرهان فی علوم القرآن»، بیروت: دارالمعرفة.
- زمخشری، محمود (1407 ق): «الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل»، بیروت: دار الکتاب العربی.
- سید شیخون، محمود (بی‌تا): «أسرار التقدیم و التأخیر فی لغة القرآن الکریم»، قاهره: دار الهدایة.
- سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر (1408 ق): «معترک الاقران فی اعجاز القرآن»، بیروت: دار الکتب العلمیة.
- ــــــــــــــــــــــــــــــ (1421 ق): «الإتقان فی علوم القرآن»، بیروت: دار الکتاب العربى.
- طباطبایی، محمدحسین (1417 ق): «المیزان فی تفسیر القرآن»، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزه علمیه قم.
- طبرسی، فضلبن حسن (1372ش): «مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن»، تهران: انتشارات ناصرخسرو.
- طبرى، محمدبن جریر (1412 ق): «جامع البیان فى تفسیر القرآن»، بیروت: دار المعرفه.
- طریحی، فخرالدین بن محمد (1375ش): «مجمع البحرین»، تهران: مرتضوی.
- طوسی، محمدبن حسن (بی‌تا): «التبیان فی تفسیر القرآن»، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- عامری، حمید احمد (1996 م): «التقدیم و التأخیر فی القرآن الکریم»، بغداد: دارالشوون الثقافه العامه.
- عبدالرئوف، حسین (1390ش): «سبک‌شناسی قرآن کریم»؛ تحلیل زبانی، ترجمه پرویز آزادی، تهران: دانشگاه امام صادق علیه‌السلام.
- فخر رازى، محمدبن عمر (1420 ق): «التفسیر الکبیر؛ مفاتیح الغیب»، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
- فراهیدی، خلیلبن احمد (1405 ق): «کتاب العین»، قم: نشر هجرت.
- فیروزآبادی، محمدبن یعقوب (بی‌تا): «القاموس المحیط»، بیروت: دار الکتب العلمیة.
- قاسم پیوندی، محمدحسین (1387ش): «بررسی تحلیلی مسئله تقدیم و تأخیر در قرآن کریم»، رساله دکتری رشته علوم قرآن و حدیث، تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
- قرشی، علی‌اکبر (1371ش): «قاموس قرآن»، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
- ــــــــــــــ (1377ش): «تفسیر احسن الحدیث»، تهران: بنیاد بعثت.
- کلینى، محمدبن یعقوب (1429 ق): «الکافی»، قم: دار الحدیث.
- کواز، محمد کریم (1386ش): «سبک‌شناسی اعجاز بلاغی قرآن»، ترجمه سید حسین سیدی، تهران: نشر سخن.
- محمدی بامیانی، غلامعلی (بی‌تا): «دروس فی البلاغة؛ شرح مختصر المعانی للتفتازانی»، بیروت: مؤسسة البلاغ.
- محمود مسیری، منیر (1430 ق): «دلالات التقدیم و التأخیر فی القرآن الکریم»، قاهره: مکتبة وهبه.
- مراغی، احمد مصطفی (بی‌تا): «علوم البلاغة؛ البیان و المعانی و البدیع»، بیروت: دار الکتب العلمیة.
- مصطفوی، حسن (1430 ق): «التحقیق فی کلمات القرآن الکریم»، بیروت: دارالکتب العلمیة.
- مهدی، صلاح بن علی (بی‌تا): «النجم الثاقب؛ شرح کافیة ابن الحاجب»، صنعا: مؤسسة الإمام زید بن علی الثقافیة.
- هاشمی، احمد (1381ش): «جواهر البلاغة»، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم.
)