نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری

2 کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری

3 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری

1022034/sshq.2022.339818.1150

چکیده

اصطلاح سبک شناسی عبارت است از علمی که به دنبال کشف ارزش‌های زیبایی شناختی آثار ادبی است، که تحلیل لغوی و فنی و بلاغی متن ادبی را در پی دارد. این دانش می کوشد تا متن را از لحاظ ساختارشناسی، ژرفا شناسی و زیبایی شناسی بدون توجه به تاریخ و جامعه و زندگی پدیدآورنده که اموری خارج از متن‌اند، بررسی و تحلیل کند. در این جستار با تکیه بر روش توصیفی – تحلیلی سورۀ ملک در سطوح آوایی، واژگانی، معنایی و بلاغی مورد بررسی و از این رهگذر گوشه‌هایی از رموز هنری و فهم جنبه‌های ادبی و هنری سطوح مختلف زبانی مورد تحلیل قرار گرفته است. کنایه و استعاره به عنوان عناصر بلاغی برای تبیین و توصیف هر چه بهتر وقایع و معانی و برانگیختن عواطف و انفعالات درونی افراد به کار گرفته شده‌اند. به کارگیری این دو مؤلفه در متن آیات این سوره باعث تثبیت معنا در ذهن مخاطب و افزایش سطح آگاهی از قدرت خداوند و اختصار در کلام و بیان محتوا شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the layer structure of Surah Malik from the perspective of stylistics (phonetic, lexical, semantic and rhetorical)

نویسندگان [English]

  • mahdi nori keyzghani 1
  • Hojjat Elah Fasnaghari 1
  • parvin teimoori nasrabadi 2
  • سلمانی حقیقی salmanihaghighi 3

1 Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, Hakim Sabzevari University

2 Master of Arabic Language and Literature, Hakim Sabzevari University

3 PhD student in Arabic language and literature, Hakim Sabzevari University

چکیده [English]

The term stylistics is a science that seeks to discover the aesthetical values ​​of literary works which leads to lexical, technical and rhetorical analysis of the literary text. This field tries to study and analyze the text in terms of structure, depth and aesthetics, regardless of the history, society and life of the creator, which are matters outside the text. In this article, relying on the descriptive-analytical method of Surah Malik in phonetic, lexical, semantic and rhetorical levels, aspects of artistic codes and understanding of literary and artistic aspects of different linguistic levels have been analyzed. Irony and metaphor have been used as rhetorical elements to better explain and describe events and meanings and to arouse people's inner emotions and interactions. The use of these two components in the text of the verses of this surah has established the meaning in the mind of the audience and has increased the level of awareness of God's power and brevity in words and content expression.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Stylistics
  • Holy Quran
  • Surah Malik
قرآن کریم.
ابوزهره، محمد (1989م): «المعجزه الکبری القرآن قاهره»، دارالفکر العربی.
برکات و همکاران (2004): «اتجاهات نقدیه حدیثه و معاصره»، دمشق: انتشارات دانشگاه دمشق.
بغدادی، نسیمه (2017): «أسلوبیة التوازی فی القرآن الکریم»، کلیة الآداب و اللغة، قسم اللغة العربیة و آدابها، جامعة محمد بوضیاف_المسیلة.
تجدد، محسن (1388ش): «سبک و اسلوب»، تهران: نشر سفیر.
تفتازانی، سعد الدین (1406ق): «مختصر المعـانی»، تحقیق محمد محی الدین. بیروت: دارالنشر الإسلامی.
الرازی، محمد الرازی فخرالدین (1997م): «التفسیر الکبیر»، تهران: دار الکتب العلمیه.
رمضان البوطی، محمدسعید (1412ق): «من روائع القرآن، تأملات علمیه و أدبیه فی کتاب الله عزّ و جلّ»، بیروت: دارالمعارف.
زرکشی، محمد بن بهادر (1410ق): «البرهان فی علوم القرآن»، بیروت: دار المعرفه.
سرپرست، فاطمه و رحیمی نژاد، محمد کاظم (1399ش): «سبک­شناسی سوره مرسلات بر مبنای سطح زبانی»، مجله مطالعات سبک شناسی قرآن کریم، س3، ش5، صص 56-74.
سعیدى نجفى، محمدجواد (1975م): «بحوث حول علوم القرآن الکریم»، نجف: مطبعة الآداب.
شیخ طوسى، محمّدبن حسن (1407ق): «التبیان فی تفسیر القرآن»، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
صالح، صبحی(1384ش): «مباحثی در علوم قرآن»، تهران: نشر منیر.
طباطبائى، سید محمد حسین (1374ش): «تفسیر المیزان»، قم: دفترانتشارات اسلامى.
غیاثی، محمد تقی (1373ش): «سیر تحول سبک­شناسی»، مجله پژوهش‎های ادبیات معاصر جهان، ش1، صص 49- 68.
عباس، حسن (1998م): «خصائص الحروف العربیة و معانیها»، دمشق: اتحاد الکتاب العرب.
فتوحی، محمود (1391ش): «سبک­شناسی نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها»، تهران: انتشارات سخن.
فرج، حسام احمد (2007): «نظریه علم النص» قاهره: مکتبه الآداب.
فخررازی، محمد بن عمر (1420ق): «مفاتیح الغیب»، بیروت: دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم.
فضیلت، محمود (1387ش): «زیباشناسی آیات قرآن» تهران: انتشارات سمت.
فیاض منش، پرند (1370ش): «نگاهی به موسیقی شعر و پیوند آن با موضوع تخیل و احساسات شاعرانه»، مجله پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، ش4، صص 163-186.
قطب، سید (1359ش): «آفرینش هنری در قرآن»، ترجمه محمد مهدی فولادوند، تهران: بیناد قرآن.
قمحاوى، محمدصادق (1980م): «الایجاز و البیان فى علوم القرآن». قاهره: عالم الفکر.
کواز، محمد کریم (1386ش): «سبک­شناسی اعجاز بلاغی قرآن»، ترجمه حسین سیدی، تهران: انتشارات سخن.
محمد، عزه شبل (2007): «علم لغة النص»، قاهره: مکتبة الآداب.
محمدی، حمید (1389ش)، «آشنایی با علوم بلاغی»، قم: انتشارات دارالعم.
مسیری، منیر محمود (2005): «دلالات التقدیم و التأخیر فی القرآن الکریم دراسة تحلیلیة»، قاهره: مکتبة وهبة.
مکارم شیرازی، ناصر (1379ش): «تفسیر نمونه»، قم: موسسه تحقیقات و نشر اهل بیت.
مقدسی، محمود (1393ش): «سبک­شناسی نوین»، تهران: نشر دقیقی.
مؤمن‌ نژاد، ابوالحسن و دیگران (1396ش): «سبک‌شناسی‌ سوره نازعات»، پژوهش‌های ادبی_قرآنی، س5، ش4، صص 25-47.
ناصحی، سید امین (1389ش): «سیر تحول علوم قرآنی»، تهران: انتشارات سفیر.
وحیدیان کامیار، تقی (1390ش): «بدیع از دیدگاه زیبایی­شناسی»، تهران: سمت.
یول، جورج (1387ش): «کاربرد شناسی زبان»، ترجمه: محمد عمو زاده مهدیرجی و منوچهر توانگر، تهران: انتشارات سمت.
Simpson, Paul, (2004): Stylistics: A Resource Book for Students, Routledge, London.