نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه سمنان

1022034/sshq.2022.360927.1205

چکیده

گذر از ساختار‌گرایی و ورود به مرحلۀ نشانه‌ - معنایی بیانگر این مطلب است که معنا امری متکثر و تعدد‌پذیر، از‌ پیش تعیین نشده و حصار نا‌پذیراست که فرصت خوانش‌های متعدد و پویا را در گفتمان‌ها فراهم می‌سازد. همچنین، به‌ دلیل اینکه نشانه - معناشناسی، منحصراً از طریق تبیین وجوه نشانه‌ای موجود درون متن صورت می‌گیرد، می‌تواند ابزاری مناسب برای مطالعۀ گفتمان‌های دینی باشد. ازاین‌رو در این پژوهش، یکی از گفتمان‌های چالشی در قرآن کریم، تحت عنوان ‌سورۀ منافقون انتخاب گردید، تا ساختارهای شکل‌گیری، تولید و دریافت ‌معنا، شگرد‌ها، ابزارهایی که منافقان سعی در پنهان کردن چهرۀ حقیقی‌شان دارند و استراتژی‌های قرآن کریم برای آشکار-ساختن حقیقت آنان، بررسی گردد. روش تحقیق، روش توصیفی - تحلیلی با اتکا بر ابزار نشانه - معناشناسی است. نتایج بررسی روابط بین نشانه‌های سورۀ منافقون نشان می‌دهد که منافقان برای کنش نفاق، استراتژی و شگردهای مختلفی را پایه‌ریزی‌ می‌کردند که مهم‌ترین آن عاطفی‌سازی فضای گفتمان است. از دیگر نتایج تحقیق، اشاره به استراتژی قرآن کریم است که همواره، در مقابل نشانه‌های منافقان، نشانه‌های چالشی‌، تناقضی، تقابلی، دگرسویی را انتخاب می‌کند تا جریان عاطفی را که به راه انداخته‌اند به سمت شناخت و شناساندن چهرۀ حقیقی آنان، هدایت کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of the discursive system of Surat al-Monafekun based on semantics

نویسنده [English]

  • roghayye poorbayram alvars

Ph.D. student in Arabic language and literature in Semnan university

چکیده [English]

the transition from structuralism and entering the semiotic stage shows that the meaning is plural and multiplicative, not pre-determined and also is without a fence that provides the opportunity to read multiple and dynamic readings in discourses . due to the fact that semiotics is exclusively done through explaining the aspects of the signs text , it can be a suitable tool for studying religious discourse . therefore , in this paper, ", has been chosen , one of the challenging discourses in the Holy Qur'an under the title of "Sura of the Monafiqun , to understand the formation structures of the production and perception of meaning, , the techniques they try to hide their true face and the strategies of the holy quran to reveal their true face. the research method is descriptive - analytical based on the semiotics tool. The results of the results of the relations between signs of Surat al-Monafiqun show that hypocrites used different strategies and methods for hypocrisy, the most important of which is the emotionalization of the discourse space. in addition, the Holy Quran always chooses the signs of challenge, contradiction, opposition, and change in front of the signs of the hypocrites, to guide the emotional flow which was created by the hypocrites to recognition and recognize their true faces .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: hypocrisy
  • semiotics
  • sura al_mobafiqun
  • emotional discourse
-      قرآن کریم
-      آیتی، اکرم (1394): «تقابل من و دیگران در شعر منظومه به شهریار نیما»، دو ماهنامه جستارهای زبانی، دوره 6، شماره 1، صص: 39-21.
-      ابن منظور، محمد بن مکرم (1414): «لسان العرب»، بیروت: دار الصادر، الطبعة الثالثة.
-      افتخاری، اصغر و کاظمی، سید محمدصادق (1396): «مدل اقناع افکار عمومی در قرآن کریم، مطالعه موردی مواجهه با منافقین»، فصلنامه راهبردهای سیاست، سال ششم، شماره 22، صص: 39 -10
-      بابک­معین، مرتضی و لاندوفسکی، اریک (1393): «معنا به‌مثابة تجربه زیسته: گذر از نشانه­شناسی کلاسیک به نشانه­شناسی با دورنمای پدیدارشناختی»، تهران: سخن
-      بخشی­نیا، مرضیه و کاظمی تبار، محمدعلی (1398): «واکاوی سبک انگیزشی ساختار آیات قرآن کریم باتکیه‌بر علم معانی، مطالعه موردی سوره منافقون»، دو فصلنامه سبک­شناسی قرآن کریم، سال دوم، شماره دوم، صص: 25-11
-      الحرکانی، عیسی جعفر (2019): «ملامح الظاهراتیة فی الشعر العباسی»، لارک للفلسفة و اللسانیات و العلوم الإجتماعیة، أبحاث اللغة العربیة، صص: 36-51
-      الداهی، محمد (2013): «سیمیائیات الأهواء»، An International Journal، سال یکم، شماره یکم، صص:101-93
-      دیانی، مرضیه، و پرچم، اعظم (1398): «نقش بافت موقعیتی و پیرامونی در تفسیر آیات مربوط به منافقان، مطالعه موردی آیات 8 تا 20 سوره بقره و 1 تا 9 منافقون»، فصلنامه علمی_پژوهشی تحقیقات علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا، سال 15، صص: 124-100
-      شایگان­فر، نادر و زینب، صابر (1394): «بررسی انتقادی نهاد موزه با ابتدای بر اندیشه­های پدیدارشناسانه موریس مرلو­پونتی»، حکمت و فلسفه، سال یازدهم، شماره سوم،صص: 124-117
-      شعیری، حمیدرضا، (1395): «نشانه_معناشناسی ادبیات: نظریه و روش تحلیل گفتمان ادبی»، چاپ اول، تهران: دانشگاه تربیت‌مدرس: مرکز نشر آثار علمی.
-      ـــــــــــــــــــ (1395): «تجزیه ‌و تحلیل نشانه_معناشناختی گفتمان»، چاپ سوم، تهران: سمت.
-      العیفاوی، حمزه (2019): «مبادئ سیمیاء الأهواء تطبیق خُطاطة فونتانی على تائیة الشنفرى»، مجله «مدارات فی اللّغة والأد» الصادرة عن مرکز مدارات للدراسات والأبحاث، سال یکم، شماره یکم، صص: 247-227
-      فیروزیان، شبیر و نصیری، هادی و نوروزی، محمدجواد (1399): «بررسی تطبیقی معنای منافق و بیمار دل در قرآن کریم»، دو فصلنامه علمی انسان‌پژوهی دینی، شماره 44، صص: 157-144
-      نعیم امینی، ام­سلمه (1388): «جستاری در مفهوم­شناسی ختم و طبع بر قلب از منظر قرآن»، پژوهش‌های قرآنی، سال پانزدهم، شماره 60-59، صص: 291-255
-      نورزاده، هما و صافیان، محمد­جواد و اردلان، حسین (1398): «پدیدار­شناسی بدن و مکان از منظر مرلو­پونتی با مطالعه موردی بر رمان صدسال تنهایی گابریل گارسیا مارکز»، فصلنامه علمی_پژوهش کیمیای هنر، سال هشتم، شماره یازدهم، صص: 16-8
-        peirce,Charles sanders(1931) , “collected writings” 8 vols, Cambridge: harward university press.
-        Ponty, Maurice mrleau(2002)”phenomenology if perception” tranclated by colin smith, London: Routledge
-        saussur, Ferdinand de(1938) coursein linguistics, London: duckworth
-        Van dijk, Teune, (2006) , “Discourse studies” ,  London: thousand oaks, pp: 177-159