نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نیلوفر زریوند ¹
• علی پیرانی شال ²
• زهره ناعمی ³
• علی اسودی ³
• سودابه مظفری ⁴

¹ دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران ایران

² دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خوارزمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، کرج، ایران

³ استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خوارزمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، کرج، ایران

⁴ دانشیارگروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خوارزمی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، کرج.، ایران

چکیده

نشانه‌شناسی لایه‌ای در سطح متون گسترده ادبی، با تحلیل روابط بینامتنی و هم­نشینی میان لایه‌های معنایی برخاسته از رمزگان‌ها، به شکوفاسازی استعداد نهفته متن می­پردازد تا معانی نهفته آن را آشکار سازد. رمزگان، به گفته رولان بارت، به پنج دسته هرمنوتیکی، کنشی، معنایی، نمادین و فرهنگی تقسیم شده و از ستون­های اصلی تحلیل متن و شناخت معانی آن به شمار می­رود. این پژوهش با روش توصیفی_تحلیلی به نشانه‌شناسی لایه‌ای رمزگان‌های سوره نازعات پرداخته با این هدف که معانی ضمنی آن را متناسب با مقتضیات جامعه امروز، کشف نموده و قابلیت­های سوره را برای تفسیر بر اساس پیشرفت­های روز افزون انسان در عرصه تکنولوژی در قرن بیست­ و­یکم و یا دوران آخر­الزمان شکوفا سازد. بر این اساس، چنین نتیجه‌گیری شده که رمزگان‌ هرمنوتیکی، معمای سوره را مبنی بر وقوع قیامت و زنده شدن مردگان مطرح می­کند، رمزگان‌های کنشی موهبت‌های الهی در حق انسان، اعمال گناهکاران و نیز جدال موسی و فرعون را بیان کرده، رمزگان‌های معنایی فناوری‌های پیشرفته و قدرت انسان را در آخرالزمان و رمزگان‌های نمادین دنیای دو قطبی را به تصویر می‌کشد و درنهایت رمزگان‌های فرهنگی بر اساس داستان موسی و فرعون، تشویق به دوری از تکبر در انسان می‌کند. لایه‌های معنایی ایجادشده از این رمزگان‌ها دورانی را به تصویر می­کشد که انسان به سطح بالایی از قدرت و خلقت دست پیدا کرده تا جایی که خدایی جز خود را قبول ندارد، در چنین حالتی، سوره نازعات دعوت به شناخت رسالت انسان در هستی و دوری از تکبّر می­کند تا هدف از خلقت را درک کرده و دچار عاقبتی نافرجام نگردد.

کلیدواژه‌ها

• نشانه‌شناسی لایه‌ای
• رمزگان
• رولان بارت
• سوره نازعات

20.1001.1.26455714.1401.6.2.5.4

عنوان مقاله [English]

Stratificational Semiotics in An-Nāziʻāt Sura: A Barthesian Reading

نویسندگان [English]

• Niloufar Zarivand ¹
• Ali Pirani Shaal ²
• Zohreh Naemi ³
• Ali asvadi ³
• Soodabeh Mozaffari ⁴

¹ Doctoral student of Arabic language and literature, Faculty of Humanities Literature, Kharazmi University, Tehran

² Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, Kharazmi University, Faculty of Literature and Humanities, Karaj,Iran

³ Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Kharazmi University, Faculty of Literature and Humanities, Karaj. Iran

⁴ Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, Kharazmi University, Faculty of Literature and Humanities, Karaj. Iran

چکیده [English]

Stratificational semiotics delves into the hidden layers of a literary text in terms of analyzing intertextual relationships and syntagmatic relationships between semantic layers and codes. Roland Barthes identifies five main semiotic codes: Hermeneutic, Proairetic, Semantic, Symbolic, and Cultural which provide a comprehensive analysis of a literary text and its meaning. This research, adopting a descriptive-analytical methodology, examines the stratificational semiotics of An-Nāziʻāt Sura in order to decode its implicit meanings in accordance with the requirements of the 21th century context (apocalypse) as well as the ever-increasing technological advances. The study finds that the hermeneutic code addresses the meaning of the Sural with regard to the Doomsday and the resurrection of the dead; the Proairetic code addresses God’s provisions to humankind, the actions of sinners, and the conflict between Moses and Pharaoh; the semantic code addresses technological advances as well as the power of humankind in the apocalypse; the symbolic code addresses a bipolar world; and the cultural code advises humankind to avoid arrogance based on the story of Moses and Pharaoh. Such layers of meaning based on semiotic codes portray a historical era when humankind has achieved such a high level of power and creation that it assumes itself to be the Omnipotent. In this context, An-Nāziʻāt Sura invites mankind to ponder over the essence of its existence and avoid arrogance in order to appreciate the purpose of creation and avoid an unfortunate destiny.

کلیدواژه‌ها [English]

• Stratificational semiotics
• codes
• Roland Barthes
• An-Nāziʻāt Sura