نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان تبریز ایران

2 دانشجوی مقطع دکتری رشته زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان. خرم آباد ایران

3 دانشجوی مقطع دکتری رشته زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریزایران

1022034/sshq.2023.380109.1260

چکیده

امروزه در مطالعات زبان‌شناسی در حوزه‌ی معنای واژه، دو نوع نگرش وجود دارد: نگرش اول، نگرش در‌زمانی است؛ یعنی بررسی معنای واژگان بصورت تاریخی و نگرش دوم: نگرش هم‌زمانی است؛ یعنی بررسی معنای واژگان بدون توجه به تاریخ و بررسی روابط معنایی میان آنها از جمله رابطه‌‌ی معنایی، شمول معنایی، تقابل، رابطه‌ی ترتیب خطی و رابطه‌ی علّی. در قرآن کریم برخی الفاظ از معنای فرهنگی و معجمی خود خارج شده و معنایی رمزگونه یافته‌اند و غالباً این نوع، در واژگانی است که برای ظواهر محسوس و موجودات طبیعی بکار رفته‌اند. جستار حاضر با رهیافتی توصیفی- تحلیلی و براساس دانش معناشناسی در‌‌زمانی و هم‌زمانی به بررسی دلالت رمزی اسامی حیوانات در قرآن کریم می‌پردازد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که غالباً این واژگان، دلالت رمزی خود را در متون پیش از نزول قرآن و متون دوره‌ی اسلام حفظ کرده و در قرآن کریم متناسب با ساختار آیات آمده‌اند و براساس دانش معناشناسی در‌‌زمانی، میان واژگان حاوی دلالت‌های رمزی، یک نوع رابطه‌ی شمول معنایی، رابطه‌ی علّی، رابطه‌ی ترتیب خطی و تقابل لفظی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A temporal and simultaneous semantic analysis of the symbolic meanings of the names of animals in the Holy Quran

نویسندگان [English]

  • HASAN ESMAILZADE 1
  • kadijeh zarei 2
  • Vahid Vakili 3

1 Assistant Professor of Arabic Language and Literature, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran.

2 Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Lorestan University, Khorram Abad, Iran.

3 Arabic Language and Literature, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran.

چکیده [English]

Today, in linguistic studies in the field of word meaning, there are two types of attitudes: the first attitude is the in-time attitude; It means examining the meaning of words historically and the second attitude: it is a contemporary attitude; That is, examining the meaning of words regardless of history and examining the semantic relationships between them, including semantic relationship, semantic inclusion, opposition, linear order relationship, and causal relationship. In the Holy Qur'an, some words have gone out of their cultural and lexical meaning and have found a mystical meaning, and this type is often found in words that are used for tangible phenomena and natural beings. The present essay examines the symbolic meaning of the names of animals in the Holy Quran with a descriptive-analytical approach and based on the knowledge of temporal and simultaneous semantics. The results of the research show that often these words have kept their symbolic meaning in the texts before the revelation of the Qur'an and the texts of the Islamic period, and in the Holy Qur'an, they appear in accordance with the structure of the verses, and based on the knowledge of temporal semantics, between the words It contains symbolic meanings, there is a type of semantic inclusion relationship, causal relationship, linear order relationship, and verbal opposition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Semantic
  • Code
  • Diachroni
  • Simultaneity
  • Meaning of animal names
  •  

    • قرآن کریم
    • انجیل
    • آذرتاش، آذرنوش (1383): «فرهنگ معاصر عربی_فارسی»، تهران: نشر نی، چاپ دوم.
    • آهنگر، عباسعلی، میکده، اعظم (1395): «واکاوی زبان­شناختی با هم­آیی واژگان در قرآن کریم (شواهدی از سوره مبارکه اسراء، کهف، مریم، طه)»، ش 10، ص58-33.
    • الاعشی، میمون (2012): «دیوان الاعشی الکبیر»، قاهرة: مکتبة الآداب.
    • افخمی عقدا، رضا (1390): «نگاهی نمادین به حضور شتر در شعر جاهلی»، ش13.
    • ایزدی، پیروز (1387): «نشانه­شناسی»، تهران: رهنما.
    • رحیمی، امین، موسوی، سیده زهرا،، مروارید، مهرداد (1393): «نمادهای جانوری در متون عرفانی نفس در متون عرفانی با تکیه بر آثار سنایی، عطار و مولوی»، متن پژوهشی ادبی، ش62، ص173-147.
    • رشیدی، هدایت (1392): «نمادهای جانداران در قرآن کریم»، مطالعات اسلامی و علوم قرآن و حدیث، ش90. ص88-65.
    • پارسا، مهدی (1387): «مبانی نشانه­شناسی»، تهران: سوره مهر.
    • پرچم، اعظم، شاملی، نصرالله (1389): «تداخل معنایی واژگان مترادف در ادبیات جاهلی و واژگان قرآن»، ش84.، ص58-31.
    • الذبیانی، نابغة (1996): «دیوان النابغة الذبیانی»، بیروت: دارالکتب العلمیة.
    • ستوده­نیا، محمد­رضا، قاسم نژاد، زهرا (1391): «تأثیر بافت کلام بر ترجمه قرآن کریم»، پژوهشنامه قرآن و حدیث، ش11.
    • شیروانی، علی (1390): «نهج البلاغه»، تهران: نشرمعارف.
    • شریف الرضی، محمد (1379): «نهج البلاغة»، ترجمه: محمد دشتی، قم: انتشارات مشهور.
    • صفوی، کوروش (1380): «از زبان­شناسی به ادبیات»، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی.
    • ــــــــــــــــ (1382): «دوره­ی زبان­شناسی عمومی»، تهران: ادب فکر.
    • العنتیل، فوزی (1965): «الفلکلور ما هو؟»، قاهرة: دارالمعارف.
    • مشکوة الدینی، مهدی (1376): «سیر زبان­شناسی»، ش153، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
    • موسوی بفروبی، محمد (1389): «ترجمه اشعار المجانی الحدیثه»، سمنان: دانشگاه سمنان.