نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدجواد توکلی خانیکی ¹
• محمد استیری ²

¹ استادیار دانشگاه علوم و معاذف قرآن کریم دانشکده علوم قرآنی مشهد.

² دانشجوی کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ تربیت مدرس قرآن مشهد، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، مشهد، ایران.

چکیده

یکی از مباحث مطرح در بحث فواصل، تغییرات ساختاری یا به عبارت دیگر، ساختارشکنی فواصل است. این تغییرات ساختاری علاوه بر جنبۀ دلالی و محتوایی، بر موسیقی آیات و سور قرآن نیز تاثیر می‌گذارد. یکی از انواع هنجارگریزی در فواصل، اسلوب حذف است. جستار حاضر بر آن است تا با بررسی گونه‌های حذف نظم جدیدی را ارائه کند و در ادامه جایگاه هم‌آهنگی میان فواصل را با تکیه بر مشخصات ویژگی های نظام واجی زبان عربی به روش توصیفی-تحلیلی و آماری تبیین کند. بررسی‌ها نشان داد که اسلوب حذف در فواصل آیات سیزده گونه است که عبارتند از: حذف «مفعول‌به»، «فاعل»، «جواب شرط»، «اسم مخصوص به مدح»، «اسم مخصوص به ذم»، «مضاف الیه»، «جواب قسم»، «متعلق افعل تفضیل»، «خبر»، «تمییز»، «صفت»، «یاء منقوص معرفه»و «یاء فعل غیر مجزوم». طبقۀ طبیعی رساها بیشترین بسامد را در هجای پایانی آیات قرآن دارد. در فواصلی که حذف رخ داده، همخوان /n/ بیشترین فراوانی را داشته و این نشان دهندۀ اهمیت رعایت فواصل در آیات قرآن است. واج‌هایی که بیشترین فراوانی را در فواصل آیات دارند در طبقات خیشومی، تکریری و انفجاری قرار می‌گیرند؛ لذا این الگوی آوایی باعث رسایی، روانی و زیبایی لحن و صوت قرآن در فواصل شده است.

کلیدواژه‌ها

• فاصلۀ قرآنی"
• " اسلوب حذف"
• " حرف فاصله"
• "هنجارگریزی

موضوعات

• زبان‌شناختی

عنوان مقاله [English]

Reconstruction of types of deletion and its statistical and phonetic analysis in Quran intervals

نویسندگان [English]

• mohamad javad tavakoli khaniki ¹
• mohammad estiri ²

¹ Assistant Professor of Holy Quran University and Sciences of Mashhad Faculty of Quranic Sciences.

² MA Student of Quranic Studies, Mashhad School of Training Qurʾān teachers, University of Quranic Theology, Mashhad, Iran.

چکیده [English]

One of the issues raised in the discussion of intervals is structural changes, or in other words, the deconstruction of intervals. These structural changes, in addition to the semantic and content aspects, also affect the music of the verses and chapters of the Quran. One of the types of deviance in distances is the elimination style. The present paper aims to provide a new order by examining the types of deletion and then to explain the position of harmony between intervals by relying on the features of the phonetic system of the Arabic language in a descriptive-analytical and statistical method.
Investigations showed that there are 13 types of deletion in the intervals of the verses, which are:" object", " subject", " apodosis"," special noun for praise"," special noun for blaming", " noun in the genitive case ", " main clause of oath"," belonging to the adjective of the best", " predicate"," discernment ", " adjective"," Ya Manghus and definite" and " Ya of the non- Majzum verb". The natural class of sonorant sounds has the highest frequency in the final syllable of Quranic verses. In the intervals where deletion occurred, the consonant /n/ was the most frequent, and this shows the importance of observing intervals in the Qur'anic verses. The phonemes that have the most frequency in the intervals of the verses are placed in the classes of nasal, trill and stop;Therefore, this phonetic pattern has made the tone and sound of the Quran resonant, fluid and beautiful in intervals.

کلیدواژه‌ها [English]

• Quranic interval"
• " Elimination style"
• " interval letter"
• " Norm deviation