نوع مقاله : علمی

نویسندگان

• سودابه مظفری ¹
• علی اسودی ¹
• هدی یزدان ²

¹ استادیار زبان و ادبیات عربی. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه خوارزمی تهران. ایران

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی تهران

چکیده

تحلیل گفتمان انتقادی، یا همان شناسایی لایه‌های پنهان موجود در هر متنی، موجب درک بهتر آن متن می‌گردد. از آنجا که قرآن به عنوان یک کتاب آسمانی، برای هدایت بشر، بر پیامبر عظیم الشأن اسلام، حضرت محمد (ص) نازل شده است، اهمیت صحّت ترجمه و تفسیر آن بر کسی پوشیده نیست. با درک همین اهمیت، می‌توان به جایگاه تحلیل گفتمان در این حوزه نیز پی‌برد. پژوهش حاضر، به روش توصیفی-تحلیلی، با تکیه بر الگوی ساخت‌های گفتمان‌مدار "ون لیون"، تلاش کرده تا این الگوها را در سورۀ مبارکۀ «مریم» مورد تحلیل و بررسی قرار بدهد. لیون، مجموع افرادی را که در یک رویداد حضور دارند، با عنوان کارگزاران اجتماعی معرفی می‌کند. الگوی ون لیون، شامل مؤلفه‌های گفتمان‌مداری نظیر: حذف، اظهار، فعال‌سازی، منفعل‌سازی، تشخص‌بخشی، تشخص‌زدایی، پیوند زدن، تفکیک کردن و... می‌باشد. بسامد شیوۀ بازنمایی هر یک از کارگزاران اجتماعی موجود در سورۀ مریم، در قالب یک نمودار میله‌ای نمایش داده شده است. بررسی‌ها نشان داد که الگوی ون لیون، در تحلیل سورۀ مریم بسیار کارآمد است. علاوه بر آن، مشخص شد که از بین دو الگوی اظهار و حذف، بازنمایی کارگزاران اجتماعی، با شیوۀ اظهار، بسامد بالاتری دارد. گفتنی است که در میان انواع شیوه‌های بازنمایی برای اظهار کارگزاران اجتماعی، شیوه‌هایی بیش‌ترین بسامد را دارند که نسبت به شیوۀ مقابل خود از خاصیت نشان‌داری کم‌تری برخوردار باشند. همین موضوع، بیانگر آن است که در قرآن کریم، مکّی بودن سورۀ مریم و سطح مخاطبان اولیۀ آن دورۀ زمانی، در انتخاب مناسب‌ترین شیوۀ بیان، با هدف تأثیرگذاری عمیق‌تر، در نظر گرفته شده است.

کلیدواژه‌ها

• تحلیل گفتمان انتقادی
• الگوی ون لیون
• ساخت‌های گفتمان‌مدار
• کارگزاران اجتماعی
• سورۀ مریم

عنوان مقاله [English]

Analysis of Discourse Structures in Surah Maryam (By Van Leeuwen Pattern)

نویسندگان [English]

• Soodabeh Mozaffari ¹
• Ali Asoudi ¹
• Hoda Yazdan ²

¹ Assistant Professor of Arabic Language and Literature. Faculty of Humanities. Kharazmi University of Tehran. Iran

² PhD Student in Arabic Language and Literature, Faculty of Humanities, Kharazmi University of Tehran

چکیده [English]

 Critical discourse analysis, or the identification of the hidden layers of any text, helps to better understand those texts. Since the Qur'an has been revealed as a divine book to guide mankind, the importance of its translation and interpretation is no longer hidden. Understanding this importance, one can also understand the place of discourse analysis in this field. The present study, using a descriptive-analytical method, based on Van Leeuwen's discourse-based constructs attempts to analyze these patterns in the Surah Maryam. Leeuwen introduces the sum of people who attend an event as social workers. The Van Leeuwen model includes components of orbital discourse such as elusion, inclusion, activation, passivation, personification, impersonification, linking, separation, and so on. In the continuation of the research, the frequency of representation of each social agent in Maryam is shown in a bar graph. The studies showed that the Van Leeuwen model was very effective in analyzing Maryam surah. In addition, it was found that between the two patterns of inclusion and elusion, the representation of social agents by the way of inclusion was higher. It is noteworthy that among the types of inclusion methods for social agents to express, the most frequent are the ones that are less significant than their counterparts. The same point indicates that in the Holy Qur'an, The Surah of Maki Maryam and the level of the early audience of that period were considered in the selection of the most appropriate way of expression, with the aim of deep influence

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Critical discourse Analysis
• Van Leeuwen Pattern
• Discourse Structures
• Social Agents
• Maryam Surah