نوع مقاله : علمی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات عرب. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه تهران. تهران. ایران

2 استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی؛ دانشگاه تهران، ایران

1022034/sshq.2020.236209.1033

چکیده

واژگان بسیاری در قرآن کریم بر مفهوم پوشش دلالت دارند از جمله آن‌ها می‌توان به «سرابیل»، «جلابیب»، «قمیص»، «کسوة»، «عبقری»، «بطائن»، «زرابیّ»، «خُمر»، «لبوس»، «ثیاب»، «سابغ»، «مدثر»، «مزمل» و غیره اشاره کرد. این نوشتار، درصدد تبیین و بررسی واژگانی است که به نوعی با پوشش و پوشیدنی‌های انسان مرتبط هستند و در قرآن کریم مطرح شده‌اند. پژوهش حاضر برای تبیین آیات مورد نظر از نظریه معناشناسی بهره جسته و در جهت کشف ارتباط بین مفاهیم درون متن از دیدگاه مفسران و اهل لغت نیز بهره جسته است. روش انجام این پژوهش، توصیفی - تحلیلی است و گردآوری اطلاعات در آن به صورت اسنادی و کتابخانه‌ای انجام شده است. نگارندگان در این جستار برآنند تا واژگان دال بر پوشش که تعدادشان در قرآن کریم به 26 کلمه می‌رسد را، در دو دسته پوشش‌های مادی و غیرمادی تقسیم‌بندی نموده و از نظر معناشناسی روابط میان این واژگان با یکدیگر و حوزه‌های معنایی آن‌ها را استخراج و تحلیل نمایند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Semantics of Quranic Wearables

نویسندگان [English]

  • Zahra Rezaei 1
  • Ezzat Mullah Ebrahimi 2

1 Master student of Arabic language and literature department. Faculty of Humanities. University of Tehran. Tehran

2 Professor, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities; University of Tehran, Iran

چکیده [English]

 Many words in the Holy Quran refers to the wearing concept, including "Sarabil", "Jalabib", "Qamis", "Kaswa", "Abqari", "Batain", "Zarabi", "Khomor", "Labus", "Thiab", "Sabegh", "Muddaththir", "Muzmal" and so on. This article seeks to explain and study the words that are somehow related to human clothing and wearables which have been mentioned in the Holy Quran. The present study has used semantic theory to explain the verses and to discover the relationship between the concepts within the text from the perspective of commentators and lexicographers. The research method is descriptive-analytical and data collection has been done in the form of documentary and library. In this article, the authors try to divide the words referring to the cover, which has a number of 26 words in the Holy Quran, into two categories of material and immaterial covers, and also try to extract and analyze the relations between these words with each other and their domains semantically.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Holy Quran
  • Semantic
  • Cover
  • Wearable
ـ قرآن کریم.
ـ ابن­منظور، محمد بن مکرم، 1414: لسان العرب، بیروت: دارصادر، چاپ سوم.
ـ ارجمندفر، مهدی، 1386: «پوشش­های مادی در قرآن»، نشریه بینات، شماره 45، صص 16ـ29.
ـ انصاریان، حسین، 1383: ترجمه قرآن، قم: انتشارات اسوه، چاپ اول.
ـ جِفری، آرتور، بی­تا: واژه­های دخیل در قرآن مجید، ترجمه فریدون بدره­ای، بی­جا: انتشارات توس.
ـ راغب اصفهانى، حسین بن محمد، 1412: المفردات فی غریب القرآن، تحقیق: صفوان عدنان داودی، بیروت: دارالعلم.
ـ شهیدی، سید جعفر، 1380: «حجاب در قرآن»، مجله پژوهش­های قرآنی، شماره 25 و 26، صص 74ـ81.
ـ صالحی حاجی­آبادی، علی و اصغر هادی، 1397: «معناشناسی صبر در قرآن»، نشریه پژوهش­های قرآنی، شماره 86، صص 150ـ173.
ـ صفوی، کوروش، 1391: آشنایی با معنی­شناسی، تهران: پژواک کیوان، چاپ دوم.
ـ طباطبایى، سید محمد حسین، 1417: المیزان، قم: انتشارات اسلامى، چاپ پنجم.
ـ ـــــــــــــــــــــــــــ، 1374: المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، قم: جامعه مدرسین، چاپ پنجم.
ـ طبرسى، فضل بن حسن، 1372: مجمع ­البیان لعلوم القرآن، تحقیق: محمدجواد بلاغى، تهران: ناصرخسرو، چاپ سوم.
ـ طریحى، فخرالدین، 1375: مجمع البحرین، تحقیق: سید احمد حسینى، تهران: مرتضوى، چاپ سوم.
ـ طیبی، ناهید، 1393: «بررسی واژه­های هم­گرای حجاب و ستر در شبکه مفهومی پوشش بانوان با رویکرد معناشناسی متنی»، نشریه مطالعات اسلامی زنان و خانواده، شماره 1، صص 25ـ60.
ـ عبدالهی، لیلا، 1394: «واکاوی مفاهیم ناظر به مصادیق پوشش بانوان در منابع اسلامی»، دو فصلنامه مطالعات اسلامی زنان و خانواده، شماره 2، صص 23ـ48.
ـ علامه جعفری، 1386: ترجمه نهج ­البلاغه­، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ پنجم.
ـ غروی نائینی، نهله و وحیده عامری، 1386: «پویشی در معنا و مفهوم حجاب»، مجله مطالعات راهبردی زنان، شماره 36، صص 113ـ137.
ـ فراهیدی، خلیل بن احمد، 1410: العین، قم: انتشارات هجرت، چاپ دوم.
ـ قرشی، سید علی‌اکبر، 1371: قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه، چاپ ششم.
ـ مختار عمر، احمد، 1385: معناشناسی، ترجمه حسین سیدی، مشهد: دانشگاه فردوسی، چاپ اول.
ـ مصطفوی، حسن، 1360: التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.