نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمید محمدی راد ¹
• حامد گلیپور ²

¹ استادیار تفسیر و علوم قرآن دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم

² دانش پژوه سطح 3 حوزه علمیه مراغه

چکیده

شناخت روش علمی دانشمندان در هر علمی سبب می گردد که از یافته های علمی او به صورت روشمند استفاده بهینه شود. در علوم قرآنی دانشمندانی از دیرباز، آراء و نظریات قابل استفاده ای داشته اند که ابن قتیبه مولف "کتاب تاویل مشکل القرآن" یکی از آنها است . در این نوشتار اهم مبانی و روش های تفسیری ابن قتیبه، با روش تحلیلی- توصیفی مورد بررسی قرار گرفته است . ابن قتیبه با مبانی ادبی، کلامی و بلاغی و با روش تفسیری اجتهادی و روش تفسیری ادبی شبهات شبهه افکنان و طعن طاعنان به ساحت مقدس قرآن را پاسخ گفته است و شبهات مهم را از قبیل تکرار برخی از آیات و قصص قرآنی، اختلاف قرائات ، نامفهومی حروف مقطعه، تحریف انگاری در قرآن و... که منتقدین با طرح این شبهات، آسمانی بودن قرآن را زیر سوال برده اند و امروزه نیز با تغییر شکل، باز نویسی می شوند، مطرح نموده و پاسخ داده است.

کلیدواژه‌ها

• ابن قتیبه
• "تاویل مشکل القرآن"
• روشهای تفسیری
• مبانی تفسیر

عنوان مقاله [English]

Fundamentals and interpretive methods of Ibn Qutaybah in the book Tawīl Mushkil al-Qur'an

نویسندگان [English]

• Hamid Mohammadi Rad ¹
• Hamed Golipour ²

¹ Assistant Professor of Quran Interpretation and Science, Holy Quran University

² Scholar Level 3 of Maragheh Seminary

چکیده [English]

Knowledge of the scientific method of scientists in all sciences, makes his findings to be used systematically and optimally. Ibn Qutaybah, the author of the book " Tawīl  Mushkil al-Qur'an ", is one of the scholars of Quranic sciences who has had usable opinions and theories. In this article, the most important principles and interpretive methods of Ibn Qutaybah have been studied by analytical-descriptive method. Ibn Qutaybah, by applying literary, theological and rhetorical principles and by using the ijtihad interpretation and literary interpretation methods, has responded to the doubts of the skeptics and ridiculers of the Holy Qur'an. He has raised and answered the important doubts of the critics such as the repetition of some verses and stories of the Qur'an, the difference of readings, the incomprehensibility of the moqatta'e letters, the distortion in the Qur'an, etc. With these doubts, the critics have questioned the heavenly nature of the Qur'an, which is still going on in another way.

کلیدواژه‌ها [English]

• Keywords: Ibn Qutaybah
• " Tawīl Mushkil al-Qur'an "
• interpretive methods
• fundamentals of interpretation
• Quranic doubts