نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عبدالاحد غیبی ¹
• حسن اسماعیل زاده ²
• عاطفه اصغری ³

¹ استاد زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان تبریز

² دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

³ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مترجمی زبان عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.

چکیده

مترجمان قرآن کریم در ترجمه‌های خود به واحدهای زبان اعم از واج، واژه، ترکیب، عبارت و جمله توجه کرده‌اند و روش ترجمه خود را لفظ به لفظ، تحت‌اللفظی، آزاد (اقتباسی)، تفسیری و معنایی (مفهومی، گویا، محتوا به محتوا) انتخاب نموده‌اند. هر یک از روش‌های ترجمه، به یک واحد زبانی متکی است و مترجمان رویکرد خود را بر اساس آن تعریف می‌کنند. پژوهش حاضر با رویکرد درزمانی و به روش توصیفی- تحلیلی، فرآیند تحولی واحدهای زبانی را در انواع روش‌های ترجمه قرآن کریم و سیر تحولی آنها را در طول زمان و با تکیه بر ترجمه‌های سوره فاتحه توضیح و تمایز هر کدام را با دیگری بررسی کرده و از طریق تعیین واحد‌های زبانی، نکات مثبت و منفی هر یک از این روش‌ها را به همراه چالش‌های موجود در فرآیند ترجمه قرآن تببین نموده است. نتیجه نشان می‌دهد تحولات مربوط به روش‌ها‌ی ترجمه قرآن کریم در دو زمینه رویکرد و واحدهای زبانی بوده است؛ به این معنی که از نویسندهمحوری یا مخاطب‌محوری به واحدهای زبانی تکیه داشته و از کلمه به جمله تحول یافته است؛ همچنین مترجمان قرآن کریم در ابتدا برای رعایت دقت و امانت، از واحد زبانی کلمه بهره‌مند شدند و روش ترجمه لفظ به لفظ را پیشنهاد کردند، سپس به جمله‌محوری روی آورده و روش‌هایی از قبیل ترجمه معنایی و تفسیری را به کار گرفتند؛ بنابراین تفاوت غالب ترجمه‌های سوره فاتحه در سطح معانی اولیه کلمات، آیات و کل سوره می‌باشد که این مسأله از نگاه نویسنده‌محوری یا مخاطب‌محوری به قرآن ناشی شده است.

کلیدواژه‌ها

• قرآن کریم
• روش‌های ترجمه
• رویکرد مترجم
• واحدهای زبانی
• سوره فاتحه

موضوعات

• زبان‌شناختی

عنوان مقاله [English]

A linguistic approach on the role of "word" and "sentence" as linguistic units in the process of translation of the Holy Quran (case study of Surah Mubaraka Fatiha)

نویسندگان [English]

• Abdul Ahad Gheibi ¹
• HASAN ESMAILZADE ²
• Atefeh Asghari ³

¹ Professor of Arabic Language and Literature, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran.

² Associate Professor of Arabic Language and Literature, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran.

³ Graduated with a master's degree in Arabic language Translation, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran.

چکیده [English]

In their translations, the translators of the Holy Quran have paid attention to language units such as phonemes, words, combinations, phrases and sentences. And they have chosen their translation method word by word, literal, free (adaptation), interpretative and semantic (conceptual, expressive, content to content). Each translation method relies on a linguistic unit and translators define their approach based on it. The current research, with a temporal approach and descriptive-analytical method, has investigated the evolutionary process of linguistic units in various methods of translation of the Holy Quran and their evolution over time, and based on the translations of Surah Fatiha, explained and distinguished each one from the other. And by determining the linguistic units, he has explained the positive and negative points of each of these methods along with the challenges in the process of translating the Quran. The result shows that the developments related to the methods of translation of the Holy Quran have been in two fields of approach and linguistic units It means that it is based on linguistic units from author-oriented or audience-oriented and has evolved from word to sentence; Also, in the beginning, the translators of the Holy Quran benefited from the linguistic unit of the word and proposed the method of word-for-word translation, then they turned to sentence-oriented and used methods such as semantic and interpretive translation; Therefore, the main difference between the translations of Surah Al-Fatiha is in the level of the primary meanings of the words, verses and the entire surah.

کلیدواژه‌ها [English]

• Holy Quran
• translation methods
• translator's approach
• linguistic units
• Surah Fatiha