نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مجید محمدی ¹
• فهیمه قربانی ²

¹ استادیار زبان و ادبیات عرب، دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران.

² دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عرب، دانشگاه رازی کرمانشاه، ایران.

چکیده

معناشناسی روشی ساختارگرا برای مطالعۀ معنای دقیق واژه‌ها در نظام زبان است، در این دانش حوزه‌های معنایی واژگان با بررسی همنشین‌ و جانشین‌های واژه‌ها تعیین می‌شوند. این دانش در بررسی واژه‌های قرآنی و کشف لایه‌های پنهان معنایی آنها نقش برجسته‌ای دارد، مقالۀ حاضر قصد دارد با رویکرد معناشناسی بر اساس محورهای همنشینی و جانشینی به روش توصیفی –تحلیلیبهبررسیواژۀ«زقُّوم»درقرآنکریمبپردازد تا بدین وسیله مؤلفه‌های معنایی آن را استخراخ کند. واژۀ «زَقُّوم» 3 مرتبه در قرآن کریم آمده است. دارای بار معنایی منفی و تصویرساز عذابی سخت و سرانجامی شوم است؛ بنابراین استعمال قرآنی آن به حوزۀ عذاب و جهنمیان اختصاص دارد. در روند تحقیق مشخص شده که واژه‌های «شَجَر»، «فتنة»، «نُزُل»، «جَحیم»، «طَعام»، «طَلع»، «آکُل» و «حَمِیم»، رابطۀ همنشینیِ مکملی و اشتدادی با واژۀ قرآنی «زَقُّوم» دارند. واژۀ «شَجَر» پربسامدترین واژۀ همنشین «زَقُّوم» است کهدر تعیین واژگان جانشینش نقش بسزایی را ایفا می‌کند، رابطۀ «زَقُّوم» در محور جانشینی شامل واژه‌های «خَبِیث و مَلعُون» است. و مفاهیم «خوراک و غذا، آزمایش، وسیلۀ پذیرایی، اختصاص به جهنمیان، آتش، عذاب، طرد شده از رحمت، فساد و ناپاکی» مؤلفه‌هایی معنایی «زَقُّوم» براساس رویکردی معناشناسانه می‌باشند. هستۀ معنایی «زَقُّوم» (عذاب جهنمیان) است که بقیۀ مؤلفه‌های معنایی حول آن می‌چرخند.

کلیدواژه‌ها

• معناشناسی
• مؤلفۀ معنایی
• همنشینی
• جانشینی
• زَقُّوم

موضوعات

• علوم قرآن و حدیث

عنوان مقاله [English]

Semantic reading of the word Zakkoum in the Holy Quran based on the companionship and substitution relations

نویسندگان [English]

• Majid Mohammadi ¹
• fahimeh ghorbani ²

¹ Assistant Professor of Arabic Language and Literature, Razi University of Kermanshah, Iran.

² PhD student in Arabic language and literature, Razi University of Kermanshah, Iran.

چکیده [English]

Semantics is a structuralist method for studying the exact meaning of the words in the language system, in this knowledge the semantic domains of words are determined by examination of companions and substitutes in the text. This knowledge plays a major role in examining Quranic words and discovering their hidden layers of meaning, researchers in etymology and semantics have turned to this knowledge. The present article intends to study the word Zakkoum In the Holy Quran with a semantic approach based on the axes of companionship and substitution in a descriptive-analytical method in order to extract its semantic components. The word Zakkoum is mentioned three times in the Holy Quran. It has a negative connotation and illustrates a severe torment and an ominous end, therefore it dedicated to the torment and inmates of Hell.In the research it is specified that the words “Tree, Treial, Hospitality, Hell, Food, Speathe, Eat, Boiling water” have a complementary and intensifying companion relationship with the word Zakkoum. The word tree is the most frequent companion of the word Zakkoum that plays an important role in determining the substitute. Words Zakkoum relationship in the axis of substitution includes the words “Corrupt and Cursed” and the concepts, food, experiment, means of hospitality, allocation to inmates of hell, fire, torment, Rejected from mercy, corruption and impurity are the components of Zakkoum based on the semantic approach.It is the semantic core of Zakkoum (The torment of the hellishs) around which the other components revolve.

کلیدواژه‌ها [English]

• semantics
• semantic component
• companionship
• substitution
• Zakkoum