مقاله پژوهشی
نقد و بررسی روش مفسران در تفسیر آیه﴿تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِیهِنَّ... ﴾(اسراء/44)
نقد و بررسی روش مفسران در تفسیر آیه﴿تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالْأَرْضُ وَمَنْ فِیهِنَّ... ﴾(اسراء/44)

ایوب امرائی؛ محمد هادی سیفی

دوره 7، شماره اول ، اردیبهشت 1402

https://doi.org/1022034/sshq.2023.171467

چکیده
  آیه کریمه ۴۴ سوره اسراء، که به تسبیح عمومی موجودات اشاره دارد، بدلیل در بر داشتن ابعاد عمیق کلامی و عرفانی، مباحث فراوان و بعضاً متعارضی را میان مفسرین برانگیخته است. برخی مفسرین با استناد به براهین عقلی ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
خوانش معناشناسانۀ واژۀ «زَقُّوم» در قرآن کریم با تکیه برروابط همنشینی و جانشینی
خوانش معناشناسانۀ واژۀ «زَقُّوم» در قرآن کریم با تکیه برروابط همنشینی و جانشینی

مجید محمدی؛ فهیمه قربانی

دوره 7، شماره اول ، اردیبهشت 1402

https://doi.org/1022034/sshq.2023.171470

چکیده
  معناشناسی روشی ساختارگرا برای مطالعه معنای دقیق واژه‌ها در نظام زبان است. در این دانش، حوزه‌های معنایی واژگان با بررسی همنشین‌ و جانشین‌های واژه‌ها تعیین می‌شوند. این دانش در بررسی واژه‌های قرآنی ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
کاربست انسجام پیوندی در تحلیل موارد اختلافی مفسرین قرآن کریم (بررسی موردی: آیه 154 سوره انعام در تفسیر ابن کثیر )
کاربست انسجام پیوندی در تحلیل موارد اختلافی مفسرین قرآن کریم (بررسی موردی: آیه 154 سوره انعام در تفسیر ابن کثیر )

مجتبی ترکاشوند؛ جهانگیر امیری؛ محمد نبی احمدی؛ شهریار همتی

دوره 7، شماره اول ، اردیبهشت 1402

https://doi.org/1022034/sshq.2023.171472

چکیده
  در قرآن کریم، جملات به واسطه‌ی لوازمی به یکدیگر پیوند خورده که باعث انسجام و پیوستگی آیات و سور می‌گردند. از عوامل نقش آفرین در زیبایی‌های آن و کشف ظرافت‌ها و لایه‌های پنهان آن، مسئله انسجام و پیوستگی ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
تحلیل شناختی القاگری آواها درآیات حج (بر اساس دیدگاه موریس گرامون)
تحلیل شناختی القاگری آواها درآیات حج (بر اساس دیدگاه موریس گرامون)

نورالدین پروین؛ جواد معین؛ سید مجتبی میردامادی

دوره 7، شماره اول ، اردیبهشت 1402

https://doi.org/1022034/sshq.2023.171476

چکیده
  زبان مجموعه­ی از آواهای منظم و به هم پیوسته است که موجب تمایز واژه و معانی آن با واژه­های دیگر می­شود؛ در واقع آوا بنیادی­ترین ساختار زبان است؛ چرا که کاربرد متناسب واکه‌ها و همخوان‌ها، پیوند ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
میدان معناشناختی واژه‌های زعم، مریة و ریب در قرآن کریم
میدان معناشناختی واژه‌های زعم، مریة و ریب در قرآن کریم

علی اکبر نورسیده؛ سید رضا میراحمدی؛ ترابی ابولفضل

دوره 7، شماره اول ، اردیبهشت 1402

https://doi.org/1022034/sshq.2023.171482

چکیده
  یکی از روش‌های معناشناسی، نظریه ایزوتسو است که در حوزه واژگان قرآنی کاربرد دارد. ایزوتسو برای استخراج معنای واژگان، با نگاهی به معنای واژه در شعر جاهلی به تطوّر معنایی توجّه نموده و واژگان کانونی، کلیدی ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
گونه‌شناسی نقشِ سیاق در تفسیر مِن وحی القرآن (از نقش‌آفرینی در تعیین معنا تا خروج از دلالت‌یابی)
گونه‌شناسی نقشِ سیاق در تفسیر مِن وحی القرآن (از نقش‌آفرینی در تعیین معنا تا خروج از دلالت‌یابی)

حسن اصغرپور؛ روح الله شهیدی؛ حکیم وزیری

دوره 7، شماره اول ، اردیبهشت 1402

https://doi.org/1022034/sshq.2023.171508

چکیده
  «سیاق» از مهم‌ترین عناصر دخیل در فهم مدلول آیات قرآنی­ است و توجه به آن در فهم دقیق‌تر آیات اثری انکارناپذیر دارد. «سیاق» در یک دسته‌بندی به درون‌متنی (مقالی) و برون‌متنی (حالی) تقسیم می‌شود. ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
مفهوم شناسی تاریخی تدبر در تفاسیر فریقین
مفهوم شناسی تاریخی تدبر در تفاسیر فریقین

محمد سبحانی یامچی؛ حمید نصرتی

دوره 7، شماره اول ، اردیبهشت 1402

https://doi.org/1022034/sshq.2023.171511

چکیده
  قرآن کریم یکی از وظایف پیامبر اکرم(ص) را تلاوت و تعلیم کتاب و حکمت و هدف از نزول آن را تبیین آیات می‌داند. در برخی آیات ضمن دعوت به تدبر در قرآن، از اینکه عده‌‌ای نگاه تدبرانه به آیات ندارند مورد مذمت و ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
بررسی هم معنایی چهار جفت از اسماء حسنای خداوند دربافت آیات قرآن، با رویکرد تحلیل مؤلفه‌ای
بررسی هم معنایی چهار جفت از اسماء حسنای خداوند دربافت آیات قرآن، با رویکرد تحلیل مؤلفه‌ای

محمدجواد توکلی خانیکی

دوره 7، شماره اول ، اردیبهشت 1402

https://doi.org/1022034/sshq.2023.171530

چکیده
  در مکتوبات اهل لغت در مواردی از چند واژه یک معنا اراده شده که به آن ترادف گویند. بررسی هم‌معانی واژگان قرآن کریم، مورد توجه پژوهشگران قرارگرفته ‌است؛ لذا این بحث از پربسامدترین ارتباطات معنایی قرآن ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
«نگره‌ای به انسجام درون متنی آیات قرآنی، با تکیه بر تأثیرگذاری ظرافت‌های بیانی در انتقال مفاهیم»
«نگره‌ای به انسجام درون متنی آیات قرآنی، با تکیه بر تأثیرگذاری ظرافت‌های بیانی در انتقال مفاهیم»

مسعود اقبالی

دوره 7، شماره اول ، اردیبهشت 1402

https://doi.org/1022034/sshq.2023.171534

چکیده
  انسجام درونی قرآن کریم به عنوان یکی از جلوه­های تناسب لفظ و معنا، گاه برگرفته از همنشینی مجموعه آوایی واژگان است که در ایجاد سطوح معنایی مختلف و تصویرسازی­های ذهنی برای مخاطب نقش اساسی بر عهده دارد ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
نقض های اصول همکاری گرایس در سورۀ مجادله
نقض های اصول همکاری گرایس در سورۀ مجادله

امید جهان بخت لیلی؛ حامد پورحشمتی درگاه؛ فاطمه میرزاخواه رودسری

دوره 7، شماره اول ، اردیبهشت 1402

https://doi.org/1022034/sshq.2023.171537

چکیده
  ارتباطی که بین عناصر و سازه‌های یک پاره‌گفتار وجود دارد، موجب معنامندی کلام می‌گردد. نظریه همکاری گرایس که از آن با عنوان «اصول همکاری» یاد می‌شود، شامل چهار اصل «کمیت»، «کیفیت»، «ارتباط» ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
مهندسی زبانی سوره توحید از دیدگاه نظریه نظم عبدالقاهر جرجانی
مهندسی زبانی سوره توحید از دیدگاه نظریه نظم عبدالقاهر جرجانی

احمد عارفی؛ جلال مرامی

دوره 7، شماره اول ، اردیبهشت 1402

https://doi.org/1022034/sshq.2023.171538

چکیده
  نظریه نظم جرجانی با اعتقاد به وجود اعجاز قرآن کریم در مهندسی زبانی و نظم زبانی قرآن، مهندسی زبانی و نظم زبانی قرآن را در رد نظریه صرفه بررسی می‌کند. او معتقد به چینش ویژه‌ واژگان قرآنی است که حذف واژه‌ای ...  بیشتر
مقاله پژوهشی
تحلیل عبارات متضمّن تحقیر در آیات قرآن با تأکید بر آراء ادبی ـ تفسیری آلوسی
تحلیل عبارات متضمّن تحقیر در آیات قرآن با تأکید بر آراء ادبی ـ تفسیری آلوسی

سید مهدی رحمتی؛ فردین جمشیدی مهر؛ مریم محبتی

دوره 7، شماره اول ، اردیبهشت 1402

https://doi.org/1022034/sshq.2023.171539

چکیده
  نزول معجزه خاتم در جغرافیای عربی، بستر تلاش حداکثری دین‌پژوهان و اهل تفسیر در دریافت لطایف معنایی قرآن کریم با ابزار ادبیات عرب را فراهم آورد. کوششی که در تمام عرصه‌های هدایتی کلام وحی با گستره‌ی اعتقادات، ...  بیشتر