نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سیده فاطمه سلیمی ¹
• فریده فتوی ²

¹ استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم آمل

² دانشجوی کارشناسی ارشد رشته تفسیرو علوم قرآن مجید، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، دانشکده علوم قرآنی آمل، ایران

چکیده

از دیدگاه سبک‌شناسی لایه‌ای، قرآن‌کریم با شیواترین تکنیک‌های سبک‌ساز، آموزه‌های اخلاقی-تربیتی را مفهوم‌سازی نموده است؛ هر یک از لایه‌های زبانی فی‌نفسه بنیانِ ارتباط نبوده بلکه روابط بینافردی با زایش معانی نوین شکل می-گیرد. در میان مفاهیم قرآن کریم، "ادعیه قرآنی" به عنوان هسته‌ی عبادت، بسامد بالایی از ظرافت‌های معنایی را در زیر وبم شاخصه‌های ممتاز زبانی و به ویژه لایه‌ی واژگانی به خود اختصاص داده است؛ براین اساس نوشتار حاضر بر آن است تا با تکیه بر روش توصیفی و تحلیلی و با رویکرد سبک‌شناسی لایه‌ای و مطالعه‌ی موردی لایه‌ی واژگانی، آموزه‌های تربیتی را در هفده ادعیه قرآنی استخراج نموده و به این سوال پاسخ گوید که از چه اختیارات زبانی جهت زایش مفاهیم تربیتی استفاده شده است؟ رهیافت‌های حاصل آنکه، واکاوی لایه‌ی واژگانی در قالب مؤلفه‌های آوایی، ساخت‌واژی و جایگزینی واژگانی، مفاهیمی مانند کمال‌گرایی، ادب گفتمانی، فروتنی داعی مقابل مدعوّ، ضرورت شکر نعمات و...را فراهم ساخته تا الگویی قرآنی جهت کاربردینه سازی انسان کامل وتجسم سعادت ابدی شکل گیرد. گفتنی است نوع تقاضاها، رتبه‌بندی و اولویت‌بندی درخواست‌ها وعوامل دستیابی به تقرب الهی با بررسی الگومدار و روشمند سطوح سبک‌شناختی قابل ارزیابی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• "سبک شناسی لایه ای"
• "آموزه های تربیتی"
• "لایه ی واژگانی"
• "ادعیه قرآنی"

موضوعات

• سبک شناختی

عنوان مقاله [English]

Educational teachings in Quranic supplications with a layered stylistic approach (case study of seventeen verses in the lexical layer)

نویسندگان [English]

• Seyedeh Fatemeh Salimi ¹
• farideh fotovi ²

¹ assistant Professor of Arabic Language and Literature, University of Holy Quran Sciences and knowledge

² M.Sc. Student of Interpretation and Quranic Sciences, University of Science and education of Quran karim, Amol, Iran

چکیده [English]

From the point of view of layered stylistics, the Holy Quran has conceptualized moral-educational teachings with the most eloquent stylistic techniques; Each of the linguistic layers is not the basis of communication, but they shape communication by giving birth to new meanings. In the meantime, "prayer" as the core of worship also provides a high frequency of semantic subtleties under the web of stylistic structures; Therefore, based on the descriptive-analytical method and the layered stylistic approach, especially the lexical layer, the present article is based on extracting the educational teachings of the Qur'anic supplications and to answer this question, what language options have been used to generate educational concepts? The resulting approaches are the analysis of the lexical layer in the form of phonetic components, lexical construction and alternatives, concepts such as perfectionism, conversational politeness, the humility of the person who prays in front of the listener of prayer, thanks for providing the blessings so that a Quranic model can be formed for the practicalization of the perfect human being and the embodiment of eternal happiness. It should be mentioned that the type of requests, ranking and prioritization of requests and approximation factors can be evaluated by analyzing the stylistic levels.

کلیدواژه‌ها [English]

• "layered stylistics"
• "educational teachings"
• "lexical layer"
• "Quranic prayer"