نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مهیار خانی مقدم ¹
• سید محمود طیب حسینی ²

¹ استادیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه گیلان رشت ایران

² عضو هیئت علمی گروه قرآن پژوهی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

چکیده

مسأله‌ی نوشتار حاضر، واکاوی نمونه‌ای نظام‌مند از روش استنتاج مفاهیم واژگان قرآن جهت بهره‌مندی شایسته‌تر مخاطبان قرآن از محتوای آن است. بر مبنای روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی روش «عایشه بنت الشاطی» در «الاعجاز البیانی للقرآن(مسائل نافع بن ازرق)» و «التفسیر البیانی للقرآن الکریم» پرداخته و هشت واژه- «ربیون»، «مخمصة»، «فی قلوبهم مرض»، «صرّ»، «انس»، «فرغ»، «نصب» و «ضال» را با گزینش موردی، به عنوان نمونه‌ی مبنا قرار داد. براساس نتایج پژوهش، بنت الشاطی بر اساس اصل عدم ترادف، روش خود را سامان داده و برای تبیین بهتر و دقیق از معانی آیات، بر تتبع در «تفسیر موضوعی واژه‌ای با استصقای تمام آیات مشتمل بر واژه» و «بررسی و نقد نظرات لغویان و مفسران ذیل آیات و واژه‌ها» عنایت ویژه‌ای دارد. به نظر می‌رسد در موارد متعددی، روش وی قابلیت الگوگیری در تحقیق مفردات قرآنی را دارد البته نقدهایی چون ناتمام و تکلف آمیز بودن دلایل در رد عدم ترادف برخی واژگان نیز بر برونداد روش او وارد است.

کلیدواژه‌ها

• بنت الشاطی
• الإعجاز البیانی للقرآن
• التفسیرالبیانی
• عدم ترادف
• قرآن

موضوعات

• قرآن و متون اسلامی

عنوان مقاله [English]

To illustrate the "Bennet al-Shati" method in interpreting the words of the Qur'an(Case Study: Al-Ajaz Al-Bianyani and Al-Tafsir Al-Bianyani)

نویسندگان [English]

• mahyar khani moghaddam ¹
• , seyed mahmood tayeb hosseyni ²

¹ Assistant Professor of Quran and Hadith Department, Gilan University, Rasht, Iran

² Faculty of research institute of Hawza and University

چکیده [English]

The problem of the present article is to analyze a systematic example of the method of inferring the concepts of the words of the Quran in order to benefit the audience of the Quran more appropriately from its content. Based on the descriptive-analytical method, he analyzed the method of "Ayesha bint Al-Shati" in "Al-Ijaz al-Bayani l'al-Qur'an (Masail Nafee bin Azraq)" and "Al-Tafsir al-Bayani l'al-Qur'an al-Karim" and eight words - "rabbiun", "makhmsa", "fi qulobham marz" ", "Sarr", "Anas", "Fargh", "Nasb" and "Zal" were selected as the base examples. Based on the results of the research, Bint al-Shati organized her method based on the principle of non-triviality and for a better and accurate explanation of the meanings of the verses, she followed in "thematic interpretation of a word by linking all the verses containing the word" and "examining and criticizing the opinions of lexicographers" And the commentators under verses and words" have a special treatment. It seems that in many cases, his method has the ability to be modeled in the research of Quranic vocabulary, although there are criticisms such as the incompleteness and cumbersomeness of the reasons for rejecting the non-synonymy of some words.

کلیدواژه‌ها [English]

• Bint al-Shati
• al-Ajaz al-Bayani al-laqran
• al-Tafsir al-biyani
• non-synonym
• Quran